عوارض عمل اسلیو معده چیست؟
عمل اسلیو معده یک روش جراحی مؤثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت است، اما ممکن است با عوارض کوتاه‌مدت و درازمدت همراه باشد. در این مقاله، به‌صورت جامع به بررسی این عوارض می‌پردازیم و راهکارهای پیشگیری و مدیریت آن‌ها را ارائه می‌دهیم.
جراحی اسلیو معده چیست؟
در اسلیو معده، حدود ۸۰ درصد از معده برداشته می‌شود تا معده به شکل آستین یا موز کوچک درآید. این کاهش حجم معده باعث می‌شود فرد با مصرف مقدار کمتری غذا احساس سیری کند و کالری کمتری دریافت نماید. این روش جراحی به‌صورت لاپاراسکوپی انجام می‌شود که یک روش کم‌تهاجمی و ایمن است.
عوارض کوتاه‌مدت اسلیو معده
| عوارض کوتاه‌مدت | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| تهوع و استفراغ | احتمال تهوع و استفراغ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول به دلیل بی‌هوشی عمومی، مصرف مسکن‌ها و تغییرات معده. این علائم معمولاً تا روز دوم یا سوم برطرف می‌شوند. | مصرف مایعات به‌صورت جرعه‌های کوچک، پرهیز از غذاهای سنگین و چرب، مراجعه به پزشک در صورت ادامه‌ی تهوع. |
| لخته‌های خون (ترومبو آمبولی) | لخته خون در پاها یا ریه‌ها، عامل خطر چاقی و در ۳۰ روز اول بیشتر دیده می‌شود. | تزریق هپارین، استفاده از جوراب فشاری، تمرینات تنفس عمیق، راه رفتن زودهنگام و مصرف مایعات کافی. |
| خونریزی از خط منگنه | خونریزی در امتداد خط منگنه معده در چند روز اول با شیوع ۰٫۵٪ رخ می‌دهد، ممکن است نیاز به تزریق خون یا عمل مجدد باشد. | نظارت بر علائم خونریزی مانند افت فشار خون، اطلاع به پزشک در صورت مشاهده علائم، پیگیری‌های منظم پس از جراحی. |
| نشت خط منگنه | نشت محتویات معده از خط منگنه در حدود ۱٪ بیماران دیده می‌شود و نیاز به اقدامات درمانی دارد. | مراجعه فوری به پزشک در صورت تب، درد شکم و تپش قلب، احتمال نیاز به اقامت در بیمارستان، جراحی مجدد یا آندوسکوپی. |
| حمله حاد نقرس | تغییرات رژیم غذایی پروتئینی و استرس جراحی در افراد مستعد می‌تواند منجر به نقرس شود. | مصرف مایعات، پرهیز از غذاهای غنی از پورین، مشاوره با پزشک برای کنترل سطح اسید اوریک. |
| سندرم دامپینگ | حرکت سریع غذا از معده به روده کوچک باعث افزایش انسولین و افت قند خون می‌شود. | مصرف وعده‌های کوچک و مکرر، پرهیز از غذاهای پرقند، استراحت پس از غذا. |
۱٫ تهوع و استفراغ
احتمال تهوع و استفراغ در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از جراحی اسلیو معده وجود دارد. این حالت می‌تواند به دلیل عوارض جانبی بی‌هوشی عمومی، مصرف مسکن‌ها و تغییرات در ساختار معده باشد. معمولاً این علائم تا روز دوم یا سوم پس از عمل برطرف می‌شوند.
راهکارها:
- مصرف مایعات به‌صورت جرعه‌های کوچک
- پرهیز از خوردن غذاهای سنگین و چرب در روزهای اولیه
- در صورت ادامه‌ی تهوع، مراجعه به پزشک ضروری است
۲٫ لخته‌های خون (ترومبو آمبولی وریدی)
لخته شدن خون در پاها یا ریه‌ها یکی از عوارض جدی پس از هر جراحی است. چاقی خود یک عامل خطر برای لخته شدن خون است و این خطر تا ۳ ماه پس از جراحی ادامه دارد، هرچند در بیشتر موارد در ۳۰ روز اول مشاهده می‌شود.
راهکارها:
- تزریق رقیق‌کننده خون مانند هپارین قبل و بعد از جراحی
- استفاده از جوراب‌های فشاری (واریس)
- انجام تمرینات تنفس عمیق و راه رفتن زودهنگام پس از جراحی
- مصرف مایعات کافی برای پیشگیری از کم‌آبی بدن
۳٫ خونریزی از خط منگنه
خونریزی در امتداد خط منگنه معده ممکن است در چند روز اول پس از جراحی رخ دهد. حدود ۰٫۵٪ از بیماران اسلیو در معرض این خطر هستند. در موارد نادر، نیاز به تزریق خون یا حتی عمل مجدد وجود دارد.
راهکارها:
- نظارت دقیق بر علائم خونریزی مانند افت فشار خون و سرگیجه
- اطلاع به پزشک در صورت مشاهده علائم غیرعادی
- پیگیری‌های منظم پس از جراحی
۴٫ نشت خط منگنه
نشت محتویات معده از خط منگنه یکی دیگر از عوارض اسلیو معده است که در حدود ۱٪ از بیماران رخ می‌دهد. این عارضه معمولاً در روزهای ابتدایی پس از جراحی یا مدت کوتاهی پس از ترخیص از بیمارستان مشاهده می‌شود.
علل نشت:
- نقص در منگنه
- خطای فنی در جراحی
- کاهش جریان خون به معده (ایسکمی معده)
- انسداد ناشی از پیچ‌خوردگی لوله معده
- عوامل خطرزا مانند مصرف استروئیدها، سیگار کشیدن و شروع زودهنگام مصرف مواد جامد
راهکارها:
- مراجعه فوری به پزشک در صورت مشاهده علائمی مانند تب، درد شدید شکم و تپش قلب
- ممکن است نیاز به اقامت طولانی در بیمارستان، جراحی مجدد یا آندوسکوپی باشد
۵٫ حمله حاد نقرس
تغییرات رژیم غذایی قبل و بعد از جراحی که شامل مصرف بالای پروتئین است، به‌همراه استرس جراحی، می‌تواند در افراد مستعد منجر به حمله حاد نقرس شود.
راهکارها:
- مصرف مایعات کافی
- پرهیز از غذاهای غنی از پورین مانند گوشت قرمز و غذاهای دریایی
- مشاوره با پزشک برای کنترل سطح اسید اوریک
۶٫ سندرم دامپینگ
سندرم دامپینگ به دلیل حرکت سریع غذا از معده به روده کوچک ایجاد می‌شود. این مسئله باعث افزایش تولید انسولین و به دنبال آن افت قند خون می‌شود.
علائم:
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- گرفتگی عضلات شکم
- خستگی
- تعریق
این سندرم بیشتر در بیمارانی که بایپس معده انجام داده‌اند رخ می‌دهد، اما برخی از بیماران اسلیو معده نیز آن را تجربه می‌کنند.
راهکارها:
- مصرف وعده‌های غذایی کوچک و مکرر
- پرهیز از غذاهای پرقند و مایعات در هنگام غذا خوردن
- استراحت پس از صرف غذا
عوارض درازمدت جراحی اسلیو معده
| عوارض طولانی‌مدت | توضیحات | راهکارها |
|---|---|---|
| کمبودهای تغذیه‌ای | یک‌سوم افراد پس از جراحی با کمبودهای تغذیه‌ای مانند کمبود آهن، ویتامین B12، فولات و ویتامین D و کلسیم مواجه می‌شوند. | مصرف مکمل‌های ویتامینی تحت نظر پزشک، آزمایش‌های دوره‌ای، رعایت رژیم غذایی متعادل. |
| تشکیل سنگ کیسه صفرا | کاهش وزن سریع می‌تواند منجر به افزایش خطر تشکیل سنگ صفراوی شود. | مصرف داروهای تجویز شده، رژیم غذایی کم‌چرب، پیگیری‌های پزشکی. |
| رفلاکس معده به مری | کاهش حجم معده و افزایش فشار داخل آن می‌تواند منجر به رفلاکس اسیدی شود. | استفاده از داروهای مهارکننده اسید، پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده، خوردن وعده‌های کوچک. |
| زخم معده | زخم معده ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی رخ دهد و باعث علائمی مانند مدفوع تیره و درد معده شود. | مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم، مصرف داروهای محافظت‌کننده، اجتناب از الکل و سیگار. |
| چسبندگی شکم | چسبندگی بافت‌های شکم پس از جراحی می‌تواند منجر به درد و در موارد حاد، انسداد روده کوچک شود. | پیگیری تمرینات، گزارش درد به پزشک، جراحی مجدد در صورت نیاز. |
| فتق | فتق ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی در محل برش ظاهر شود. | اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، تقویت عضلات شکم، مراجعه به پزشک. |
| بازیابی وزن | افزایش وزن مجدد ممکن است در سال سوم پس از جراحی شروع شود. | پایبندی به رژیم غذایی، ورزش منظم، مشاوره با متخصص تغذیه. |
| عدم تحمل غذایی | برخی بیماران ممکن است پس از جراحی نتوانند غذاهایی مانند گوشت قرمز و نان را به‌خوبی هضم کنند. | معرفی تدریجی غذاها، جویدن کامل، مشاوره با متخصص تغذیه. |
| شکست در کاهش وزن | در صورت کشیدگی کیسه معده یا رعایت نکردن دستورالعمل‌های پس از جراحی، کاهش وزن متوقف می‌شود. | رعایت توصیه‌های پزشکی، کنترل حجم غذا، جلسات پیگیری و مشاوره. |
۱٫ کمبودهای تغذیه‌ای
حدود یک‌سوم از افراد پس از جراحی لاغری با کمبودهای تغذیه‌ای مواجه می‌شوند. این کمبودها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- کمبود آهن
- کمبود ویتامین B12
- کمبود فولات
- کمبود ویتامین D و کلسیم
راهکارها:
- مصرف مکمل‌های ویتامینی و معدنی تحت نظر پزشک
- انجام آزمایش‌های دوره‌ای برای پایش سطح مواد مغذی
- رعایت رژیم غذایی متعادل و غنی از مواد مغذی
۲٫ تشکیل سنگ کیسه صفرا
کاهش وزن سریع پس از جراحی می‌تواند خطر تشکیل سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد. این به دلیل افزایش دفع کلسترول توسط کبد به صفرا است که منجر به رسوب سنگ‌های صفراوی می‌شود.
راهکارها:
- مصرف داروهای تجویز شده توسط پزشک برای پیشگیری
- رعایت رژیم غذایی کم‌چرب و متعادل
- پیگیری‌های منظم پزشکی
۳٫ رفلاکس معده به مری
برخی بیماران پس از گاسترکتومی اسلیو دچار رفلاکس اسیدی می‌شوند. این مسئله به دلیل کاهش حجم معده و افزایش فشار داخل آن است.
راهکارها:
- استفاده از داروهای مهارکننده اسید معده مانند نکسیوم
- پرهیز از غذاهای تحریک‌کننده مانند قهوه، شکلات و غذاهای چرب
- خوردن وعده‌های کوچک و اجتناب از خوردن غذا قبل از خواب
۴٫ زخم معده
زخم معده ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی ظاهر شود و می‌تواند منجر به علائمی مانند:
- مدفوع تیره و قیری رنگ
- خون در استفراغ
- درد معده
راهکارها:
- مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم
- مصرف داروهای محافظت‌کننده معده تحت نظر پزشک
- اجتناب از مصرف الکل و سیگار
۵٫ چسبندگی شکم (اسکار)
پس از جراحی، بافت‌های شکم ممکن است چسبندگی ایجاد کنند که می‌تواند باعث درد و ناراحتی شود. در موارد حاد، ممکن است منجر به انسداد روده کوچک شود.
راهکارها:
- پیگیری تمرینات توصیه‌شده توسط پزشک
- گزارش هرگونه درد مزمن یا غیرعادی به پزشک
- در صورت نیاز، ممکن است جراحی مجدد برای رفع چسبندگی لازم باشد
۶٫ فتق
فتق زمانی رخ می‌دهد که یک عضو از طریق بافت یا عضله ضعیف به بیرون فشار می‌آورد. این عارضه ممکن است ماه‌ها یا سال‌ها پس از جراحی به شکل برآمدگی در محل برش ظاهر شود.
راهکارها:
- اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین
- تقویت عضلات شکم با تمرینات مناسب
- مراجعه به پزشک در صورت مشاهده علائم فتق
۷٫ بازیابی وزن
افزایش وزن مجدد معمولاً در سال سوم پس از جراحی شروع می‌شود. افرادی که عادات غذایی و سبک زندگی خود را تغییر نمی‌دهند، ممکن است وزنی را که از دست داده‌اند، دوباره به دست آورند.
راهکارها:
- پایبندی به رژیم غذایی سالم و متعادل
- انجام فعالیت‌های ورزشی منظم
- مشاوره با متخصص تغذیه برای برنامه‌ریزی مناسب
۸٫ عدم تحمل غذایی
پس از جراحی، ممکن است برخی افراد دچار عدم تحمل غذایی شوند و نتوانند غذاهایی مانند گوشت قرمز، برنج، ماکارونی و نان را به‌خوبی هضم کنند.
راهکارها:
- معرفی تدریجی غذاها به رژیم غذایی
- جویدن کامل و خوردن آهسته غذا
- مشاوره با متخصص تغذیه برای تنظیم برنامه غذایی
۹٫ شکست در کاهش وزن
در صورتی که کیسه معده با گذشت زمان کشیده شود یا دستورالعمل‌های پس از جراحی رعایت نشود، ممکن است کاهش وزن متوقف شود.
راهکارها:
- رعایت دقیق توصیه‌های پس از جراحی
- کنترل حجم وعده‌های غذایی
- شرکت در جلسات پیگیری و مشاوره با تیم پزشکی
عمل اسلیو معده می‌تواند راهکاری مؤثر برای کاهش وزن و بهبود کیفیت زندگی باشد. اما آگاهی از عوارض کوتاه‌مدت و درازمدت و رعایت توصیه‌های پزشکی برای پیشگیری و مدیریت آن‌ها ضروری است. با پیگیری‌های منظم، رعایت رژیم غذایی مناسب و تغییر در سبک زندگی، می‌توان بسیاری از این عوارض عمل اسلیو معده را کاهش داد یا از آن‌ها جلوگیری کرد.
خطرات عمل اسلیو معده
چطور از عوارض و خطرات بعد از جراحی کوچک کردن معده، پیشگیری کنیم؟
انتخاب جراح با تجربه برای این جراحی بسیار حیاتی است؛ زیرا عدم تسلط بر تکنیک‌های لازم یا استفاده از تجهیزات نامناسب می‌تواند باعث بروز عوارض جدی شود. برخی از عوارض عبارتند از:
۱. نشتی در خط منگنه
در این جراحی، پس از برداشتن قسمت بزرگ معده، معده با دستگاهی منگنه می‌شود. اگر این عمل با دقت انجام نشود یا منگنه‌های با کیفیت استفاده نشوند، خطر نشتی و ایجاد عفونت وجود دارد. این موضوع نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد و در صورت عدم کنترل، می‌تواند کشنده باشد.
۲. راهکارهای دکتر کبیری زاده برای جلوگیری از نشتی
- حین جراحی: معده پس از منگنه شدن دوباره بخیه زده می‌شود و تست نشتی به روش MBT با ماده متیلن بلو انجام می‌گیرد تا هرگونه نشتی در حین جراحی شناسایی و کنترل شود.
- بعد از جراحی: بیمار به مدت یک شب تحت مراقبت است و پس از ترخیص، دستورالعمل‌های لازم از طریق بروشور در اختیار او قرار می‌گیرد تا با علائم هشداردهنده آشنا شود.
۳. کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی
برخلاف جراحی بایپس، در این روش تغییری در سطوح جذب مواد غذایی ایجاد نمی‌شود و احتمال کمبود ویتامین‌ها کمتر است. با این حال، توصیه می‌شود که بیماران به‌طور منظم آزمایش خون انجام دهند تا وضعیت سلامتی آن‌ها بررسی شود.
۴. ریزش مو در اثر کاهش وزن سریع
کاهش وزن سریع و استرس فیزیکی حاصل از آن می‌تواند باعث ریزش موی موقتی شود. بدن پس از جراحی اسلیو وارد یک حالت دفاعی می‌شود و مواد مغذی را بیشتر به اندام‌های حیاتی مثل مغز و کلیه منتقل می‌کند. این موضوع باعث کاهش رشد موی موقتی می‌شود که به مرور زمان برطرف می‌شود.
۵. شل‌شدگی و افتادگی پوست
کاهش وزن سریع باعث افتادگی پوست می‌شود. عواملی مانند سن، جنس، ورزش و خاصیت ارتجاعی پوست تأثیر زیادی بر میزان افتادگی پوست دارند. در صورت لزوم، می‌توان بعد از یک سال از جراحی، از عمل‌هایی مانند ابدومینوپلاستی برای رفع افتادگی پوست استفاده کرد.
راهکارهایی برای کاهش خطرات عمل اسلیو معده
۱. رعایت رژیم غذایی پس از جراحی
رژیم غذایی بیمار باید در پنج هفته اول پس از عمل به‌دقت رعایت شود. از مصرف غذاهای سنگین خودداری کرده و غذاها را به‌خوبی بجوید.
۲. مراقبت از محل بخیه
پس از جراحی، پانسمان باید خشک نگه داشته شود و از رفتن به استخر و جکوزی تا شش هفته پرهیز شود. همچنین، زخم‌ها را طبق دستور پزشک به‌خوبی تمیز کنید.
۳. فعالیت بدنی منظم
فعالیت بدنی سبک مانند پیاده‌روی پس از هفته‌ی سوم جراحی می‌تواند به کاهش عوارض و جلوگیری از افتادگی پوست کمک کند.
۴. ایجاد سبک تغذیه سالم
این جراحی فرصتی برای تغییر عادات غذایی و اتخاذ سبک تغذیه سالم است که به جلوگیری از بازگشت وزن کمک می‌کند.
اشتراک ها: آمبولی ریه بعد از جراحی - وبسایت رسمی دکتر یاسر کبیری زاده
اشتراک ها: اسلیو بهتر است یا بایپس معده؟ بهترین جراح چاقی ایران دکتر یاسر کبیری زاده
اشتراک ها: بالون معده - دکتر یاسر کبیری زاده
اشتراک ها: بهترین جراح اسلیو معده - دکتر یاسر کبیری زاده