عمل بایپس معده چیست؟
عمل بایپس معده یکی از موثرترین روشهای جراحی برای درمان چاقی مفرط و کاهش وزن است. این روش شامل تغییر در ساختار معده و روده برای کاهش حجم معده و کاهش جذب مواد مغذی است. عمل بایپس معده به دلیل نتایج موثر و پایدارش در کاهش وزن و بهبود وضعیت سلامتی بیماران، بهویژه در افرادی که دچار چاقی مفرط هستند، بسیار محبوب شده است.
تعریف عمل بایپس معده
عمل بایپس معده یک نوع جراحی کاهش وزن است که با هدف کاهش حجم معده و تغییر مسیر رودهها انجام میشود. این جراحی به دو روش اصلی انجام میشود:
- تقسیم معده: در این مرحله، جراح معده را به دو بخش کوچکتر و بزرگتر تقسیم میکند. بخش کوچکتر که حجم آن حدود 28 گرم است، به عنوان معده جدید عمل میکند و بخش بزرگتر از مسیر گوارشی حذف میشود.
- تغییر مسیر رودهها: در این مرحله، بخش کوچکتر معده به قسمت پایینی روده کوچک متصل میشود، که باعث کاهش جذب کالری و مواد مغذی میشود.
انواع عمل بایپس معده
عمل بایپس معده به دو روش اصلی انجام میشود:
- بایپس معده کلاسیک (Roux-en-Y): این روش شامل ایجاد یک کیسه کوچک معده و اتصال آن به قسمت پایینتر روده کوچک است. این روش باعث کاهش حجم معده و تغییر مسیر غذا میشود، که منجر به کاهش جذب کالری میشود.
- مینی بایپس معده: در این روش، یک کیسه کوچک معده ایجاد میشود و به صورت مستقیم به روده کوچک متصل میشود. این روش سادهتر و سریعتر از روش کلاسیک است و با عوارض کمتری همراه است.
چگونگی فرایند جراحی بایپس معده
عمل بایپس معده به دو روش لاپاراسکوپی و جراحی باز انجام میشود. در روش لاپاراسکوپی، جراح از ابزارهای کوچک و دوربین لاپاراسکوپ برای انجام جراحی استفاده میکند، که باعث کاهش درد و زمان بهبودی میشود. در جراحی باز، یک برش بزرگ در شکم ایجاد میشود که ممکن است زمان بهبودی بیشتری نیاز داشته باشد.
چرا عمل بای پس معده انجام میشود؟
عمل بای پس معده به منظور کمک به کاهش وزن اضافی و کاهش خطر ابتلا به مشکلات سلامتی مرتبط با وزن انجام میشود. این مشکلات سلامتی شامل موارد زیر است:
- بیماری رفلاکس معده به مری: که باعث بازگشت اسید معده به مری و ایجاد سوزش معده میشود.
- بیماری قلبی: کاهش وزن میتواند به بهبود سلامت قلب و کاهش خطر بروز بیماریهای قلبی کمک کند.
- فشارخون بالا: کاهش وزن به کاهش فشارخون و بهبود سلامت عمومی بدن کمک میکند.
- کلسترول بالا: کاهش وزن میتواند سطح کلسترول خون را بهبود بخشد.
- آپنه انسدادی خواب: که باعث توقف موقت تنفس در خواب میشود و کاهش وزن میتواند به بهبود این وضعیت کمک کند.
- دیابت نوع ۲: کاهش وزن میتواند به کنترل بهتر قند خون و کاهش نیاز به داروهای دیابت کمک کند.
- سکته مغزی: کاهش وزن خطر بروز سکته مغزی را کاهش میدهد.
- سرطان: برخی از انواع سرطان با وزن زیاد مرتبط هستند و کاهش وزن میتواند خطر ابتلا به این سرطانها را کاهش دهد.
- ناباروری: کاهش وزن میتواند به بهبود باروری در زنان و مردان کمک کند.
مطلب پیشنهادی: اهمیت مصرف ویتامین ب 12 بعد از اسلیو و بایپس
هدف از جراحی بای پس معده چیست؟
هر جراحی با هدف خاصی انجام میشود و جراحی بای پس معده نیز از این قاعده مستثنی نیست. اهداف اصلی این جراحی عبارتند از:
- کاهش حجم معده: با کاهش حجم معده، مقدار غذای مصرفی کاهش مییابد که به کاهش وزن کمک میکند.
- کوتاهتر شدن مسیر غذا تا دفع: با تغییر مسیر روده، غذای مصرفی مسیر کوتاهتری را طی میکند که باعث کاهش جذب کالری میشود.
- تغییر در مقدار هورمونها و متابولیسم عملکرد روده: این تغییرات هورمونی میتوانند احساس سیری را افزایش داده و متابولیسم بدن را بهبود بخشند.
این اهداف به طور کلی به بهبود سلامت عمومی و کاهش مشکلات مرتبط با چاقی کمک میکنند. برای تصمیمگیری در مورد انجام این جراحی، باید مزایا و خطرات آن به دقت مورد بررسی قرار گیرند و اهداف آن مشخص و فواید قابل توجهی داشته باشند.
چه کسانی نباید عمل جراحی بای پس معده را انجام دهند؟
- عمل بای پس معده، اگرچه روشی مؤثر برای کاهش وزن و بهبود وضعیت سلامتی است، اما برای همه افراد مناسب نیست. بر اساس مطالعات علمی، گروههای زیر نباید این جراحی را انجام دهند:
-
۱. افرادی با BMI پایین
- افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) پایینی دارند، کاندید مناسبی برای این جراحی نیستند. این افراد اغلب میتوانند از طریق ورزش و رژیم غذایی وزن خود را کنترل کنند و نیازی به جراحی ندارند.
-
۲. افرادی با پرخوری عصبی
- افرادی که به پرخوری عصبی مبتلا هستند، به دلیل مشکلات روانی و رفتاری مرتبط با غذا، نمیتوانند از جراحی بای پس معده بهرهمند شوند. این افراد باید ابتدا مشکلات روانی خود را حل کنند.
-
۳. افرادی با مشکلات سلامتی کنترل نشده
- افرادی که دارای مشکلات سلامتی جدی و کنترل نشده هستند، مانند بیماریهای قلبی پیشرفته، نارسایی کلیه یا بیماریهای کبدی، نباید تحت این جراحی قرار گیرند.
-
۴. افرادی با مشکلات روانی حل نشده
- افرادی که مشکلات روانی حل نشدهای مانند افسردگی شدید یا اضطراب دارند، نباید این جراحی را انجام دهند. این افراد باید ابتدا مشکلات روانی خود را مدیریت کنند.
-
۵. افرادی که به دنبال راهحل سریع یا موقت هستند
- کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده در طول دو سال رخ میدهد. بنابراین، این جراحی برای افرادی که به دنبال یک راهحل سریع یا موقت برای لاغری هستند، مناسب نیست.
-
۶. خانمهای باردار یا قصد بارداری
- خانمهای باردار یا خانمهایی که قصد بارداری در ۱۲ ماه آینده دارند، نباید تحت این عمل جراحی قرار گیرند. جراحی بای پس معده میتواند تأثیرات منفی بر بارداری و سلامت جنین داشته باشد.
معیارهای لازم برای انجام عمل بای پس معده
بای پس معده برای تمام افرادی که دارای اضافهوزن شدید هستند، مناسب نیست. برای انجام این جراحی، باید معیارهای خاصی را رعایت کنید و ممکن است نیاز به رعایت برخی از دستورالعملهای پزشکی داشته باشید. برخی از معیارهای لازم شامل موارد زیر است:
- ارزیابی پزشکی جامع: پزشک فوقتخصص گوارش و کبد یک پروسهی غربالگری گسترده برای شما انجام خواهد داد.
- وضعیت سلامت عمومی: بررسی وضعیت سلامت عمومی شما و مشکلات مرتبط با وزن.
- آمادگی روانی: آمادگی روانی برای تغییرات سبک زندگی و رعایت دستورات پزشکی پس از جراحی.
مراحل انجام بای پس معده
عمل بای پس معده یکی از روشهای مؤثر کاهش وزن است که نیازمند دقت و تخصص ویژهای است. برای انجام موفق این جراحی، مراحل زیر باید به دقت دنبال شوند:
۱. پیدا کردن بهترین دکتر عمل بای پس معده
از اصلیترین مراحل این جراحی، یافتن یک پزشک ماهر و زبردست است. بهترین پزشک بای پس معده را در شهر خود پیدا کنید. در صورت امکان جابجایی، به شهرهای دیگر مانند تهران نیز مراجعه کنید. انتخاب یک پزشک مجرب، تضمینکننده نتایج مطلوب و کاهش خطرات احتمالی است.
۲. مشاوره و ارزیابی پیش از جراحی
پیش از انجام جراحی، یک مشاوره کامل با پزشک انجام میشود. در این مشاوره، پزشک وضعیت سلامتی، سابقه پزشکی و نیازهای خاص شما را بررسی میکند. این ارزیابیها برای اطمینان از آمادگی کامل شما برای جراحی ضروری است.
۳. بیهوشی عمومی
جراحی بای پس معده تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. این به معنای خواب کامل شما در طول جراحی است. پس از بیدار شدن از خواب، ممکن است تا چند ساعت احساس خوابآلودگی کنید و به مرور زمان به حالت عادی برمیگردید.
۴. برش شکم و انجام جراحی بای پس معده
اکثر جراحیهای بای پس معده با استفاده از لاپاروسکوپی انجام میشوند. این روش شامل ایجاد ۱ تا ۵ برش کوچک در شکم و قراردادن ابزار جراحی است. این برشها کمتهاجم هستند و سریعتر بهبود مییابند.
پس از ایجاد برش، جراح در قسمت بالای معده برشی ایجاد میکند تا حجم معده را کاهش دهد. معده به یک کیسه کوچک به اندازه گردو تبدیل میشود که تنها ۳۰ میلیلیتر غذا را در خود نگه میدارد.
سپس بخشی از ابتدای روده باریک بریده میشود و به کیسه کوچک معده متصل میشود. این فرآیند باعث میشود که غذا قسمت زیادی از معده و روده کوچک را دور بزند.
۵. بستن برش با بخیه
پس از اتمام جراحی، جراح برشها را با بخیه میبندد و محل برشها را پانسمان میکند. ممکن است یک درن (Drain) در شکم قرار داده شود تا از بروز هرگونه ورم جلوگیری کند. بخیهها معمولاً بین ۱۰ تا ۱۴ روز بعد برداشته میشوند.
۶. بازگشت به بخش عمومی بیمارستان
پس از جراحی، شما به بخش عمومی بیمارستان منتقل میشوید. جراح برای تسکین درد، مسکنهای مناسب تجویز میکند. معمولاً پس از عمل بای پس معده، نیاز به یک روز بستری در بیمارستان است.
مطلب پیشنهادی: نظرات و تجربیات افراد بعد از جراحی چاقی (اسلیو و بای پس معده)
مزایای بای پس معده
عمل بای پس معده دارای مزایای متعددی است که میتواند به بهبود کیفیت زندگی و سلامت فرد کمک کند. این مزایا عبارتند از:
۱. کاهش وزن سریع
یکی از اصلیترین مزایای این جراحی، کاهش وزن سریع است که میتواند به رسیدن به وزن ایدهآل در طول ۱۸ ماه منجر شود.
۲. کاهش حجم معده
با کاهش حجم معده، میزان غذای مصرفی بهطور قابل توجهی کاهش مییابد که به کاهش وزن کمک میکند.
۳. بهبود بیماریهای مزمن
این جراحی میتواند به بهبود بیماریهای مزمنی نظیر دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، آپنه خواب، آنمی و مرون کمک کند.
۴. بهبود خلق و خوی بیمار
بهبود خلق و خوی و افزایش اعتماد به نفس از طریق کاهش افسردگی، بهبود عملکرد جنسی و تعاملات اجتماعی از دیگر مزایای این جراحی است.
۵. کاهش دوز داروهای پزشکی
بای پس معده میتواند نیاز به مصرف داروهای ضد کلسترول و کاهنده فشار خون را کاهش دهد.
۶. تنظیم اختلالات هورمونی
این جراحی به تنظیم اختلالات هورمونی بدن کمک میکند.
۷. کوتاه بودن طول دوران نقاهت
به دلیل انجام جراحی به روش لاپاراسکوپی، دوران نقاهت کوتاهتری را تجربه خواهید کرد.
۸. درد و خونریزی کم
استفاده از لاپاراسکوپی باعث کاهش درد و خونریزی در طول و بعد از جراحی میشود.
۹. ایمن و کمخطر بودن
این جراحی نسبتاً ایمن و کمخطر است و با درصد موفقیت بالایی همراه است.
عوارض بای پس معده
با وجود مزایای فراوان، بای پس معده ممکن است معایب و عوارضی نیز داشته باشد که باید در نظر گرفته شوند:
۱. تغییر در ترتیب دستگاه گوارش
این جراحی با تغییر در ترتیب دستگاه گوارش همراه است که ممکن است برخی مشکلات گوارشی را ایجاد کند.
۲. سندرم دامپینگ
این سندرم ناشی از ورود ناگهانی مواد غذایی از معده جدید به روده است و میتواند با تهوع، استفراغ، اسهال و ناراحتی در معده همراه باشد.
۳. سوزش سر دل
به دلیل رفلاکس معده، ممکن است سوزش سر دل را تجربه کنید.
۴. عوارض جراحی
عوارضی نظیر نشتی معده، عفونت و خونریزی از محل بخیهها، انسداد روده، فتق، ایجاد سنگ کیسه صفرا و ایجاد لخته خون و آمبولی ممکن است بروز کنند.
تفاوت جراحی بای پس معده با اسلیو معده
جراحی بای پس معده و اسلیو معده که توسط دکتر کبیری زاده در تهران انجام می شوند، هر دو از روشهای متابولیک برای کاهش وزن هستند که روی بیماران مبتلا به چاقی مفرط انجام میشوند. این دو روش تفاوتهایی با هم دارند:
بای پس معده
- در این روش، هیچ بخشی از کیسه معده از بدن بیمار خارج نمیشود. معده کوچک میشود و بخشی از روده باریک بریده و به کیسه معده متصل میشود.
اسلیو معده
- در روش اسلیو معده، بخشی از کیسه معده از بدن خارج میشود و معده به شکل یک لوله باریک درمیآید.
روشهای ترکیبی
- در روشهای ترکیبی نوین مانند ساسی یا ساسج بای پس، بخشی از کیسه معده نیز برداشته میشود که ترکیبی از دو روش بای پس و اسلیو را ارائه میدهد.
مراقبتهای پس از عمل بایپس معده
پس از جراحی، بیماران باید تحت نظارت دقیق پزشک و تیم پزشکی قرار گیرند. برنامه تغذیهای جدیدی برای بیماران تنظیم میشود که شامل مصرف مقدار کمی غذا در وعدههای متعدد و مصرف مکملهای ویتامینی است. بیماران باید به طور منظم به پزشک مراجعه کنند تا وضعیت سلامتی و کاهش وزن آنها مورد بررسی قرار گیرد.
رژیم غذایی پس از عمل بایپس معده
رژیم غذایی پس از عمل بایپس معده به مراحل مختلفی تقسیم میشود:
- مرحله مایعات: بیماران در هفتههای اول پس از جراحی فقط مجاز به مصرف مایعات شفاف مانند آب، آبمیوه طبیعی، و سوپ صاف هستند.
- مرحله غذاهای نرم: پس از گذشت چند هفته، بیماران میتوانند به تدریج غذاهای نرم و پورهای مانند ماست، پوره سیبزمینی، و سوپهای پورهشده مصرف کنند.
- مرحله غذاهای جامد: پس از چند ماه، بیماران میتوانند به تدریج به مصرف غذاهای جامد بازگردند، اما باید از مصرف غذاهای پرچرب، شیرینیها، و نوشیدنیهای گازدار خودداری کنند.
کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده
میزان کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده در هر بیمار متفاوت است. هرچند به طور متوسط اغلب بیماران در طول ۱۸ ماه قادر به کاهش ۷۰ درصد از وزن اضافی خود هستند. این کاهش وزن بسته به تکنیک جراحی، میزان اضافه وزن اولیه، وزن ایدهآل، بیماریهای همراه و میزان پایبندی بیمار به مراقبتهای بعد از عمل متفاوت است.
سرعت کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده
- شروع کاهش وزن: کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده از هفته اول و حتی روز اول بعد از عمل آغاز میشود.
- سه ماهه اول: بیمار در طول ۳ ماه اول تقریباً ۲۵ تا ۳۵ درصد از وزن خود را از دست خواهد داد.
- سه ماهه دوم: روند کاهش وزن در سه ماهه دوم کمی کندتر میشود و پیشبینی میشود بعد از پایان ۶ ماه، بیماران حدود ۴۵ درصد از وزن خود را از دست بدهند.
- دوازده ماهه: بعد از گذشت ۱۲ ماه، بیماران تقریباً به وزن ایدهآل نزدیک شده و بیش از ۵۰ درصد از وزن خود را از دست دادهاند.
- هجده ماهه: پایان ۱۸ ماه را میتوان پایان سفر کاهش وزن بعد از این جراحی دانست. هرچند کاهش وزن با سرعت کمتری در ۶ ماه آینده نیز ادامه خواهد داشت.
احتمال برگشت وزن بعد از عمل بای پس معده
کاهش وزن بعد از عمل بای پس معده به شرط پایبندی بیمار به مراقبتهای بعد از عمل، معمولاً بدون بازگشت است. میانگین کاهش وزن در طول ۱۸ ماه حدود ۷۰ درصد است و برخی بیماران ممکن است دیرتر به این هدف دست یابند. این جراحی به تغییر سبک زندگی، فعالیتهای ورزشی و عادات غذایی بیمار کمک کرده و زندگی دوبارهای به او میبخشد.
محدودیتهای غذایی بعد از عمل بای پس معده
- نوشیدنیهای الکلی: مصرف نوشیدنیهای الکلی حداقل تا ۶ ماه ممنوع است.
- مایعات: برای جلوگیری از کمآبی بدن، بیمار باید حداقل ۸ فنجان مایعات در طول روز مصرف کند. مایعات نباید ۳۰ دقیقه قبل و بعد از غذا مصرف شوند.
- غذاهای جامد: مصرف غذاهای جامد با بافت سخت و غذاهای سرخ شده تا ۳ ماه ممنوع است.
- رژیم غذایی: رژیم غذایی بیمار به مرور تغییر میکند و تنها مصرف غذاهای سرشار از پروتئین، بدون چربی و کم قند مجاز است.
- هفته اول: تنها نوشیدن مایعات شفاف و صاف شده مجاز است.
- هفته دوم: رژیم پورهخواری اضافه میشود.
- بعد از چند هفته: بیمار میتواند غذاهای نرم را نیز مصرف کند. تعداد وعدههای غذایی باید زیاد (۳ تا ۶ وعده) و حجم وعدهها کم (۴ تا ۶ قاشق غذاخوری) باشد.
مراقبتهای قبل از عمل بای پس معده
- ورزش: انجام ورزشهای منظم.
- کاهش کالری مصرفی: کاهش مصرف کالری روزانه.
- رعایت رژیم پروتئین و مایعات: مصرف غذاهای سرشار از پروتئین و مایعات.
- عدم مصرف نوشیدنیهای کافئیندار و دخانیات: قطع مصرف نوشیدنیهای کافئیندار و دخانیات.
- بررسی وضعیت سلامت: وضعیت سلامت جسمانی و روانی بیمار باید قبل از عمل توسط پزشک متخصص بررسی شود.
- ناشتا بودن: عدم مصرف مواد غذایی و انواع نوشیدنی برای ۱۲ ساعت قبل از عمل.
نتایج بلندمدت عمل بایپس معده
عمل بایپس معده میتواند به کاهش وزن پایدار و بهبود سلامت عمومی منجر شود. مطالعات نشان دادهاند که بسیاری از بیماران پس از این جراحی وزن خود را به طور قابل توجهی کاهش میدهند و بسیاری از مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی بهبود مییابند. با این حال، برای دستیابی به نتایج بهتر و حفظ وزن کاهشیافته، بیماران باید به توصیههای پزشکی و رژیم غذایی پایبند باشند و سبک زندگی سالمی را دنبال کنند.
هزینه عمل بایپس معده چقدر است؟
هزینه عمل بای پس معده بسته به محل جراحی، تجربه جراح، و نوع روش جراحی متفاوت است. این هزینه میتواند شامل هزینههای جراحی، بستری شدن در بیمارستان، و مراقبتهای پس از عمل باشد. در برخی موارد، بیمههای درمانی ممکن است بخشی از هزینهها را پوشش دهند. هزینه عمل بایپس معده در تهران، توسط دکتر یاسر کبیری زاده، 105 میلیون می باشد.
مقایسه عمل بایپس معده با سایر روشهای جراحی کاهش وزن
عمل بایپس معده با سایر روشهای جراحی کاهش وزن مانند اسلیو معده و باندینگ معده مقایسه میشود. هر یک از این روشها مزایا و معایب خاص خود را دارند و انتخاب مناسبترین روش به وضعیت سلامتی و نیازهای بیمار بستگی دارد.
اسلیو معده
- مزایا: کاهش حجم معده و کاهش میل به غذا.
- معایب: عدم تغییر مسیر رودهها و نیاز به رژیم غذایی محدودتر.
باندینگ معده
- مزایا: قابلیت تنظیم حجم معده با استفاده از باند سیلیکونی.
- معایب: نیاز به تنظیمات مکرر باند و امکان بروز مشکلات مکانیکی.
به طور کلی
عمل بایپس معده یکی از موثرترین روشهای جراحی برای کاهش وزن و درمان چاقی مفرط است. این جراحی با کاهش حجم معده و تغییر مسیر رودهها به کاهش جذب کالری و مواد مغذی منجر میشود. انتخاب این روش جراحی باید با مشورت پزشک و بررسی دقیق مزایا و معایب آن انجام شود. علاوه بر این، پیروی از رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم پس از جراحی برای دستیابی به نتایج مطلوب و حفظ وزن کاهشیافته بسیار مهم است.