هلیکوباکتر پیلوری یا میکروب معده، علائم، تشخیص، درمان

مقدمه:
عفونت ناشی از میکروب معده یکی از مهمترین عفونت‌های دستگاه گوارش است که با علائمی همچون تهوع، استفراغ، درد شکمی و گاهاً تب همراه می‌شود. در این مقاله، به بررسی علل، علائم، و راه‌های پیشگیری از عفونت معده می‌پردازیم.

عفونت معده (Stomach infection) چیست؟

عفونت معده یک نوع جدی از عفونت‌های دستگاه گوارش است که معمولاً با علائمی شدید همراه می‌شود. این عفونت عبارت است از وارد شدن و تکثیر میکروب‌ها و باکتری‌ها در داخل معده، که منجر به ایجاد مشکلاتی همچون تهوع (احساس بی‌حالی و ناخوشی در معده)، استفراغ (اخراج محتوای معده از دهان)، درد شکمی (درد و ناراحتی در ناحیه شکم) و در مواردی حتی تب می‌شود. این عفونت ممکن است توسط انواع باکتری‌ها یا ویروس‌ها ایجاد شود و معمولاً به علت مصرف آب یا غذای آلوده یا تماس با فرد مبتلا به طرزی انتقال می‌یابد. از آنجا که عفونت معده باعث ایجاد عارضه‌های شدیدی می‌شود، پیشگیری و درمان مناسب آن بسیار اهمیت دارد.

 علائم و عوامل عفونت معده

یکی از شایع‌ترین انواع عفونت معده آنفولانزای معده‌ای نام دارد که به سبب تماس با فرد مبتلا یا مصرف آب و غذای آلوده ایجاد می‌شود. این عفونت توسط باکتری‌ها و ویروس‌ها نیز ایجاد می‌شود.

خطرات عفونت معده

عفونت معده در افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مسنان، و کودکان به خصوص خطرناک است و حتی می‌تواند منجر به مرگ شود.

علت عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا میکروب معده

“باکتری هلیکوباکتر پیلوری یکی از رایج‌ترین عوامل عفونت معده محسوب می‌شود. این میکروب توانایی ایجاد زخم‌های معده و دوازدهه را دارا می‌باشد. در ادامه، جزئیات بیشتری درباره این باکتری و تأثیرات آن بر سلامت معده بررسی می‌شود.”
باکتری هلیکوباکتر پیلوری، به عنوان یک میکروب گرم منفی، به ویژه در بخش‌های پوششی معده و دوازدهه انسان حضور دارد. این باکتری با توانایی متصل شدن به دیوار معده و ترشح یک ماده به نام اورئاز به مخاط معده، محیطی مناسب برای ایجاد زخم‌ها فراهم می‌کند.

زخم‌های معده و دوازدهه ناشی از هلیکوباکتر پیلوری معمولاً به عنوان التهاب معده (گاستریت) و التهاب دوازدهه (دوازدهه‌ایت) شناخته می‌شوند. این التهابات می‌توانند به علائمی نظیر درد معده، سوزش معده، احساس تهوع و استفراغ، سوزش در قسمت بالای شکم و حتی عوارض جدی مانند خونریزی گاستریک و زخم‌های خونی منجر شوند.

علائم کلی عفونت معده

“علائم عفونت معده ممکن است شامل عوارضی چون اسهال، استفراغ، گرفتگی شدید در منطقه شکمی، احساس باد در معده و شکم، حالت تهوع، تندرستی معده کاهش یافته، سوزش در ناحیه معده، احساس سوزش در قفسه سینه، کاهش در اشتها، و بروز تب باشد. در ادامه، این علائم و عوامل مرتبط با عفونت معده توسط باکتری‌ها و ویروس‌ها تشریح خواهند شد.”

آیا عفونت معده با هلیکوباکتر خطرناک است؟

تقریباً نیمی از جمعیت جهان با عفونت هلیکوباکتر پیلوری، یا همان هلیکوباکتر پیلوری، مواجه هستند. این باکتری که در دستگاه گوارش به راحتی رشد می‌کند، تمایل زیادی به حمله به معده دارد. عفونت معده اغلب زمانی ایجاد می‌شود که سیستم گوارش انسان تحت تأثیر عفونت‌های باکتریایی قرار می‌گیرد. این عفونت می‌تواند باعث ایجاد التهاب در روده و معده شود.
هلیکوباکتری و سرطان معده

مطالعات نشان می‌دهد که افراد مبتلا به میکروب معده ناشی از هلیکوباکتر پیلوری، دارای خطر افزایشی برای ابتلا به سرطان معده نیز هستند. البته، افرادی که سابقه مشکلات معده‌ای ندارند، نباید نگران این مسئله باشند.

هلیکوباکتر پیلوری، باکتری‌ای است که در دستگاه گوارش رشد می‌کند و تمایل زیادی به حمله به معده دارد. تقریباً ۵۰ درصد از جمعیت بالغ افراد جهان به این باکتری آلوده هستند. عفونت معده ناشی از حضور هلیکوباکتر پیلوری معمولاً بهبود می‌یابد، اما در برخی مواقع می‌تواند زخم‌های معده و روده کوچک ایجاد کند.

علائم میکروب معده:
– احساس باد در معده و شکم
– حالت تهوع
– عارق زدن بیش از حد
– سوزش معده
– سوزش سردل
– کاهش اشتها
– بی اشتهایی
– کاهش وزن ناشناخته
– تب

علائم شاخص عفونت معده با هلیکوباکتری

به دلیل تشابه علائم عفونت معده با بیماری‌های دیگر مثل اسهال میکروبی ناشی از انگل‌ها، احتمال اشتباه در تشخیص وجود این باکتری وجود دارد. اگر عفونتی که ناشی از هلیکوباکتر پیلوری است زخمی ایجاد کند، علائم شامل دردهای شکمی به ویژه در شب و در حالت گرسنگی می‌شوند. این درد معمولاً بین وعده‌های غذایی یا در نیمه شب احساس می‌شود. درد ممکن است از چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. علاوه بر این، تعدادی علائم دیگر نیز ممکن است همراه با عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشند.

علل عفونت هلیکوباکتر پیلوری

هنوز به دقت مشخص نشده است که چگونه عفونت‌های مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری ایجاد می‌شوند.

این باکتری‌ها هزاران سال است که با انسان‌ها در تماس هستند. احتمال وجود انتقال عمودی این عفونت از یک فرد به دیگری وجود دارد. عدم رعایت بهداشت شخصی نیز یکی از عوامل مهم در گسترش این عفونت می‌باشد. همچنین، اچ پیلوری می‌تواند از طریق مصرف آب یا غذای آلوده نیز منتقل شود.

هلیکوباکتر پیلوری چگونه مشکلات معده ای ایجاد می کند؟

محققان بر این باورند که حضور باکتری ها در معده می‌تواند مشکلات معده را ایجاد کند. هلیکوباکتر پیلوری وقتی به داخل بخش‌های تخریب شده مخاطی معده نفوذ می‌کند، مواد شیمیایی تولید می‌کند که باعث ورود اسید معده به این بخش‌ها می‌شود. این موضوع باعث تضعیف سلول‌های معده در برابر اسیدهای گوارشی می‌شود و باعث تخریب دیواره معده و زخم‌های معده و دوازدهه می‌گردد. لازم به ذکر است که دوازدهه اولین قسمت از روده کوچک فرد را تشکیل می‌دهد.

عواملی که احتمال عفونت با میکروب معده را بالا می‌برند کدام اند؟

کودکان به دلیل کم‌توانی در رعایت بهداشت شخصی، احتمال بیشتری برای ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارند. علاوه بر این، خطر ابتلا به این عفونت تا حد زیادی به محیط زیست و شرایط زندگی افراد بستگی دارد. زندگی در مناطق شلوغ و پرجمعیت و همچنین زندگی در کشورهای در حال توسعه، به خصوص در مکان‌هایی که منابع آب پاک و مطمئن ندارند، ممکن است احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.

پیشگیری از عفونت معده با هلیکوباکتر

برای پیشگیری از ابتلا به عفونت معده، راه‌های مختلفی وجود دارد:

۱٫ رعایت بهداشت فردی: رعایت بهداشت فردی از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین راه‌های پیشگیری می‌باشد.

۲٫ واکسیناسیون کودکان: واکسیناسیون کودکان می‌تواند در پیشگیری از این عفونت مؤثر باشد.

۳٫ رعایت بهداشت شخصی در منزل: رعایت بهداشت شخصی در منزل به کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک می‌کند.

۴٫ دوری از افراد مبتلا: اجتناب از تماس با افراد مبتلا به عفونت می‌تواند از انتقال باکتری به دیگران جلوگیری کند.

۵٫ ضدعفونی کردن بخش‌های مختلف که در معرض آلودگی هستند: ضدعفونی کردن محیط‌های عمومی می‌تواند از گسترش باکتری جلوگیری کند.

۶٫ بررسی وضعیت بهداشتی مکان‌های عمومی: بررسی وضعیت بهداشتی مکان‌های عمومی که در آن‌ها رفت و آمد داریم، نیز می‌تواند به پیشگیری از عفونت کمک کند.

از مهم‌ترین راه‌هایی که برای پیشگیری فرد می‌تواند رعایت کند، این عوامل می‌باشند.

سوپ جو  پس از جراحی اسلیو و بایپس معده؛ بهترین انتخاب برای تسریع روند بهبود

تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری

اگر علائم بیماری گوارشی دارید، چگونه می‌توانید عفونت هلیکوباکتر پیلوری را تشخیص دهید؟ وجود تست‌های مختلفی برای تشخیص این بیماری امکان‌پذیر است. در این مقاله، روش‌های متداول تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری را بررسی خواهیم کرد.

آزمایش خون

آزمایش خون یکی از راه‌های ابتدایی تشخیص عفونت هلیکوباکتر پیلوری است. این تست با بررسی آنتی‌بادی‌های مرتبط با هلیکوباکتر پیلوری در نمونه خون انجام می‌شود.

آزمایش مدفوع

آزمایش مدفوع یک روش تشخیصی دقیق برای بیماری‌های گوارشی است. دکتر معده ممکن است از آزمایش‌های مبتنی بر مدفوع استفاده کند که شامل آزمایش آنتی‌ژن مدفوع و آزمایش PCR مدفوع می‌شوند.

تست تنفس

تست تنفس یا تست تنفس اوره یک روش تشخیصی دیگر برای عفونت هلیکوباکتر پیلوری است. این تست با مصرف یک ماده حاوی کربن برچسب‌گذاری‌شده و تجزیه و تحلیل نمونه‌های تنفسی انجام می‌شود.

آندوسکوپی فوقانی

برای تشخیص دقیق‌تر عفونت هلیکوباکتر پیلوری، پزشک ممکن است آزمایش آندوسکوپی فوقانی را انجام دهد. این آزمایش به وسیله یک لوله انعطاف‌پذیر با دوربین کوچک در داخل معده انجام می‌شود.

استفاده از تست مدفوع خانگی

شما در خانه نیز می‌توانید با استفاده از تست‌های مخصوص مدفوع وجود هلیکوباکتر پیلوری را تشخیص دهید. این تست‌ها به روش‌های جمع‌آوری نمونه مدفوع و آزمایش آنها در خانه انجام می‌پذیرند.

درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا میکروب معده

درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری عمدتاً با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌ها صورت می‌گیرد. در این بخش، داروهای مورد استفاده برای درمان اچ پیلوری و روش‌های مرتبط با درمان این بیماری بررسی می‌شوند. همچنین، نکات مهم در خصوص تکرار آزمایش‌ها بعد از درمان آورده شده است.

عفونت هلیکوباکتر پیلوری معمولاً با حداقل دو نوع آنتی‌بیوتیک در یک زمان درمان می‌شود. این روش جلوگیری از توسعه مقاومت باکتری در برابر آنتی‌بیوتیک‌ها را تسهیل می‌کند.

داروهای درمان اچ پیلوری عبارتند از:

۱٫ آموکسی‌سیلین
۲٫ کلاریترومایسین (بیوکسین)
۳٫ مترونیدازول (فلاژیل)
۴٫ تتراسایکلین (سومایسین)
۵٫ تینیدازول (تیندامکس).

درمان ممکن است شامل داروهایی برای بهبود عملکرد معده نیز شامل شود. این داروها عبارتند از:

– مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI) که تولید اسید معده را متوقف می‌کنند. برخی از مثال‌های PPI شامل امپرازول، اسموپرازول، لانسوپرازول، و پنتوپرازول می‌شوند.
– بیسموت ساب سالیسیلات (معمولاً با نام تجاری Pepto-Bismol شناخته می‌شوند) که با پوشاندن زخم و محافظت از آن در برابر اسید معده عمل می‌کنند.
– مسدودکننده‌های هیستامین (H-۲) که ماده‌ای به نام هیستامین را مسدود می‌کنند که باعث تولید اسید می‌شود. سایمتیدین (Tagamet HB) یک مثال از مسدودکننده‌های هیستامین است.

مهمتر از همه، باید به یاد داشته باشید که داروهای معرفی‌شده تنها برای درمان اچ پیلوری مناسب نیستند و ممکن است در درمان سایر عفونت‌های معده نیز مفید باشند.

پاسخ به ۲۹ سوال در رابطه با بای پس معده!

آیا با وجود میکروب معده یا هلیکوباکتری می توان اعمال جراحی چاقی مانند بایپس و اسلیو معده را انجام داد؟

آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی یکی از چکاپ های ضروری قبل از انجام اعمال جراحی چاقی است. اهمیت این روش تشخیصی برای بررسی میکروسکوپی و ماکروسکوپی معده از لحاظ وجود زخم های گوارشی و میکروارگانیسم ها است. در صورتی که در آندوسکوپی قبل از اسلیو و بایپس معده، هلیکوباکتری تشخیص داده شود، با طی کردن دوره مصرف داروهای مربوط به میکروب معده (حدودا ۱۰ روز) منع یا خطری برای انجام عمل وجود ندارد.

مطالعات پیشنهادی: مراحل قبل از انجام جراحی چاقی

رژیم غذایی مناسب برای افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری

افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری باید به انتخاب هوشمندانه غذاها توجه ویژه‌ای داشته باشند. غذاهایی که مصرف می‌کنند می‌تواند تأثیر زیادی بر وضعیت معده‌شان داشته باشد. در این مقاله به تیترهای مختلف به شما توصیه‌ها و اطلاعاتی را ارائه می‌دهیم.

۱٫غذاهای مناسب برای افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری عبارت اند از:

* غذاهای سرشار از پروبیوتیک
* میوه‌ها و سبزیجات
* امگا ۳ و امگا ۶
* گوشت سفید و ماهی
* کلم بروکلی، گل کلم و کلم

۲٫ غذاهایی که باید اجتناب کنید:

* قهوه، شکلات، چای سیاه قوی

* نوشابه‌های گازدار غیرالکلی
* نوشیدنی‌های الکلی
* میوه‌های اسیدی مانند لیمو و پرتقال
* غذاهای تند و فلفل
* غذاهای چرب و کنسرو شده

۳٫ گیاهان دارویی مفید برای افراد مبتلا به هلیکوباکتر پیلوری:

* عسل
* روغن نارگیل
* چای سبز
* روغن زیتون
* کلم بروکلی

 روش‌های جلوگیری از عفونت هلیکوباکتر پیلوری:

* شستشوی منظم دست‌ها
* مصرف آب از منابع بهداشتی
* اجتناب از مصرف زیاد غذاهای شامل مواد نگهدارنده‌ و افزودنی‌های شیمیایی

*نکته: برای جلوگیری از عفونت هلیکوباکتر پیلوری واکسن موجود نیست. رعایت بهداشت شخصی و تغذیه مناسب می‌تواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.*

تشخیص اچ پیلوری با اندوسکوپی:

اندوسکوپی یک فرآیند مهم و مدرن در پزشکی است که به مشاهده داخل بدن انسان از طریق لوله‌های باریک و دوربین‌های کوچک امکان می‌دهد. این فرآیند اغلب در تشخیص و بررسی بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با دستگاه گوارش و اعضای داخلی دیگر بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. از طریق آندوسکوپی، پزشکان می‌توانند تصاویر دقیقی از داخل معده، روده، و سایر اعضای مهم بدن را بدست آورند.آندوسکوپی توسط متخصصان گوارش انجام می‌شود. این افراد با تخصص و آموزش ویژه در زمینه مشاهده و تشخیص مشکلات گوارشی مجهز شده‌اند. آنها تخصصی در اجرای آندوسکوپی و تفسیر نتایج آن دارند و اطمینان می‌دهند که این فرآیند به صورت ایمن و دقیق انجام شود.

بررسی مخاط آستر معده

در آندوسکوپی، یکی از نقاط مهم بررسی، مخاط آستر معده بیمار است. این بررسی دقیق به پزشک امکان می‌دهد تا تغییراتی در این مخاط که ممکن است به علائم عفونت هلیکوباکتر پیلوری مرتبط باشد، تشخیص دهد. به عنوان مثال، التهاب مخاط آستر معده می‌تواند یکی از نتایج عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد.

 تشخیص فتق هیاتال

آندوسکوپی به تشخیص فتق هیاتال نیز کمک می‌کند. این فتق معمولاً با علائمی مانند سوزش و درد در ناحیه زیر استرنوم شناخته می‌شود. با استفاده از آندوسکوپی، پزشکان می‌توانند فتق هیاتال را تشخیص دهند و نوع و شدت آن را ارزیابی کنند.

مطالعات پیشنهادی:  عوارض و خطرات اسلیو معده! از شایعه تا واقعیت.

 تشخیص رفلاکس اسیدی

رفلاکس اسیدی یک مشکل شایع معده است که ممکن است به علائمی همچون سوزش معده و سوزش مری بصورت اسیدی منجر شود. آندوسکوپی به پزشک امکان می‌دهد تا تغییرات در مخاط معده و مری را بررسی کند و تشخیص دقیقی در مورد رفلاکس اسیدی بیمار بدهد.

اهمیت آندوسکوپی در تعیین نوع عمل جراحی چاقی

آندوسکوپی به پزشک اطلاعات دقیقی در مورد وضعیت گوارش بیمار می‌دهد. این اطلاعات به جراح چاقی (اسلیو و بایپس معده ) در تصمیم‌گیری در مورد نوع عمل لاغری کمک می‌کند. بر اساس نتایج آندوسکوپی، پزشک ممکن است تصمیم بگیرد که با توجه به شرایط گوارش فرد نوع عمل را عوض کند. برای مثال افرادی که نتیجه ی آندوسکوپی آن ها فتق هیاتال بزرگ را نشان بدهد، لازم است به جای عمل اسلیو معده، عمل بایپس معده را برای جلوگیری از ریفلاکس های متعدد انجام بدهند.

 نحوه انجام آندوسکوپی

آندوسکوپی یک فرآیند دقیق و حساس است که توسط متخصصان آموزش‌دیده انجام می‌شود. در این فرآیند، ابتدا بیمار به آرامی به خواب عمیق مطلق درآمده و سپس اندوسکوپ از طریق دهان و گلو به معده و روده‌ها وارد می‌شود. دوربین متصل به اندوسکوپ تصاویر دقیقی از داخل بدن بیمار ضبط می‌کند. این تصاویر سپس توسط پزشک تحلیل و ارزیابی می‌شوند تا به تشخیص و درمان بیماری‌ها و مشکلات مرتبط با عفونت هلیکوباکتر پیلوری یا عارضه های دیگر کمک کنند. علاوه بر بررسی ماکروسکوپی دیواره لوله ی گوارش، طی آندوسکوپی متخصص گوارش، تحت هدایت دوربین از سلول های دیواره ی معده نمونه برداری انجام می دهد که نهایتا این نمونه برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده می شود.

منابع:

https://en.wikipedia.org/wiki/Helicobacter_pylori

Helicobacter pylori (H. pylori) infection – Symptoms & causes – Mayo Clinic

H. pylori Infection: Symptoms, Causes, and Treatment (webmd.com)

H. Pylori Infection: Symptoms, Causes, and More (healthline.com)