سندرم دامپینگ چیست؟
سندرم دامپینگ بعد از چراحی چاقی گروهی از علائم مانند اسهال، حالت تهوع یا احساس سبکی سر یا خستگی بعد از غذا است که در اثر تخلیه سریع معده به روده ایجاد می شود. تخلیه سریع معده وضعیتی است که در آن غذا خیلی سریع از معده به اثنی عشر(دوازدهه) منتقل می شود.
آیا اشکال مختلفی از سندرم دامپینگ وجود دارد؟
سندرم یا نشانگان دامپینگ به دو شکل وجود دارد:
دامپینگ زودرس، که در آن علائم ظرف 30 دقیقه پس از خوردن غذا مشاهده می شود.
دیر دامپینگ، که در آن علائم 1 تا 3 ساعت پس از صرف غذا وجود دارد.
سندرم دامپینگ زودرس و دیررس علائم متفاوتی دارد.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سندرم دامپینگ هستند؟
سندرم دامپینگ اغلب در افرادی که جراحی معده یا مری انجام داده اند، رخ می دهد.
سندرم دامپینگ چقدر شایع است؟
از هر 10 نفری که جراحی چاقی(عمل اسلیو معده، بای پس معده) را انجام می دهند، 1 نفر به سندرم دامپینگ مبتلا می شوند.به عنوان مثال، سندرم دامپینگ پس از جراحی چاقی بای پس معده بیشتر از سایر انواع جراحی چاقی است. سندرم دامپینگ زودرس نسبت به سندرم دامپینگ دیررس شایع تر است. برخی افراد هر دو شکل از این سندروم
را بروز می دهند. در میان افراد مبتلا به سندرم دامپینگ، از هر 4 نفر 1 نفر به تنهایی به سندرم دامپینگ دیررس مبتلا هستند.
عوارض سندرم دامپینگ چیست؟
برخی از افراد مبتلا به سندرم دامپینگ شدید ممکن است برای جلوگیری از علائم ،از خوردن غذا اجتناب کنند. که این موضوع می تواند منجر به سوء تغذیه شود.
علائم سندرم دامپینگ چیست؟
سندرم دامپینگ به دو نوع زودرس و دیررس طبقه بندی می شود که این دو علائم متفاوتی که در افراد مختلف می تواند به صورت های متفاوتی بروز داشته باشد.
سندرم دامپینگ زودرس
علائم سندرم دامپینگ زودرس به این صورت است که حدودا 30 دقیقه پس از خوردن غذا ظاهر می شود و می تواند شامل علائم گوارشی زیر باشد:
اسهال
احساس ناراحتی پری یا نفخ
حالت تهوع
درد و گرفتگی در شکم
صدای “غرش” یا غرغر شکم
سرگیجه یا غش کردن
احساس خستگی و ضعف
برافروختگی یا قرمز شدن صورت، گردن یا بالای سینه شما
داشتن ضربان قلب سریع یا نامنظم
سردرد
تعریق
سندرم دامپینگ دیررس
علائم سندرم دامپینگ دیرهنگام 1 تا 3 ساعت پس از صرف غذا ظاهر می شود. این علائم دیرهنگام ناشی از پایین بودن سطح گلوکز خون است که، پزشکان به آن قند خون پایین یا هیپوگلیسمی نیز گفته می گویند. علائم سندرم دامپینگ دیررس عبارت اند از:
سرگیجه و غش کردن
احساس لرزش و بی قراری
احساس خستگی و ضعف
داشتن ضربان قلب سریع یا نامنظم
اختلال در تمرکز
تعریق
ضعف
علت سندرم دامپینگ چیست؟
بعد از این که افراد تحت عمل جراحی چاقی قرار می گیرند، به علت تغییراتی که سیستم گوارش ایجاد می شود، حرکت مواد به سمت روده ، با سرعت بالاتری انجام می شود و در برخی موارد می تواند باعث ایجاد نشانه هایی در فرد بشود که مجموعا آن ها را سندروم دامپینگ می نامیم.
دستگاه گوارش افراد هورمون هایی را تولید و ترشح می کند که نحوه عملکرد دستگاه گوارش را کنترل می کنند. وقتی غذا خیلی سریع از معده به دوازدهه(ابتدای روده ی باریک) منتقل میشود، هورمونهای بیشتری نسبت به حالت عادی از دستگاه گوارش ترشح می شوند، از طرف دیگر، مصرف بعضی مواد غذایی (برای مثال مصرف قند های ساده، برخی لبنیات و غذاهای سرخ کردنی ) باعث جذب سریع آب و به وجود آوردن علائم این سندروم می شود.
طبق تحقیقات پژوهشگران، افزایش سطح خورمون های ترشح شده که در نتیجه ی تخلیه سریع مواد غذایی از معده به دوازدهه اتفاق می افتد، ممکن است باعث شود لوزالمعده در افراد انسولین بیش از حد تولید کند. بالا بودن سطح انسولین می تواند منجر به کاهش گلوکز خون 1 تا 3 ساعت پس از غذا شود و باعث علائم سندرم دامپینگ دیرهنگام شود.
علت تخلیه سریع معده
شایع ترین علت تخلیه سریع معده و سندرم دامپینگ، جراحی معده یا مری است.
انواع جراحی که ممکن است منجر به سندرم دامپینگ شود عبارتند از:
جراحی چاقی، مانند جراحی بای پس معده و جراحی اسلیو معده. این عمل ها به کاهش وزن افراد کمک می کند.
ازوفاژکتومی، که جراحی برای برداشتن بخشی از مری است. پزشکان از این جراحی برای درمان مشکلات مری مانند سرطان استفاده می کنند.
فوندوپلیکاسیون، که جراحی برای دوختن قسمت بالایی معده در قسمت نزدیک به مری است. پزشکان از این جراحی برای درمان بیماری ریفلاکس معده و فتق هیاتال استفاده می کنند.
گاسترکتومی، که جراحی برای برداشتن تمام یا بخشی از معده است. پزشکان از این جراحی برای درمان سرطان معده و زخم معده شدید معده استفاده می کنند.
واگوتومی که جراحی برای بریدن عصب واگ در معده است تا در نتیجه ی این اقدام، معده اسید کمتری تولید کند. پزشکان از این جراحی برای درمان زخم معده استفاده می کنند.
تخلیه سریع معده گاهی اوقات در افرادی که جراحی معده انجام نداده اند نیز اتفاق می افتد. به عنوان مثال، تخلیه سریع معده ممکن است در افرادی که مشکلات زیر را دارند رخ دهد:
افراد مبتلا به دیابت به ویژه دیابت نوع 2
نارسایی برون ریز پانکراس، وضعیتی است که در آن لوزالمعده به اندازه کافی آنزیم های عملکردی مورد نیاز برای انجام وظایف گوارشی خاص خود را تولید نمی کند و باعث ایجاد اختلال های گوارشی می شود.
زخم اثنی عشر
سندرم زولینگر-الیسون
تشخیص سندرم دامپینگ
پزشکان چگونه سندرم دامپینگ را تشخیص می دهند؟
برای تشخیص سندرم دامپینگ، پزشک سابقه پزشکی و علائم شما را بررسی می کند و آزمایش هایی را برای تایید تشخیص تجویز می کند.
درمان نشانگان دامپینگ
پزشکان چگونه این عارضه را درمان می کنند؟
دکتر کبیری زاده متخصص جراحی چاقی، سندرم دامپینگ که به علت انجام جراحی چاقی ایجاد شده است را، با توصیه به تغییراتی در شیوه ی تغذیه و تغییر منابع غذایی، داروها و در برخی موارد جراحی درمان می کند.
عادات غذایی خود را تغییر دهید!
اولین قدم در درمان سندرم دامپینگ، تغییر شیوه ی تغذیه و انتخاب مواد غذایی مناسب است. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم دامپینگ علائم خفیفی دارند که به مرور زمان با تغییرات ساده در غذا خوردن و رژیم غذایی بهبود می یابند.
- فردی که تحت جراحی چاقی قرار میگرد، می بایست وعدههای غذایی خود را در چند قسمت کوچک و متعدد در روز (۶ وعده) مصرف کند.
- وعده ی غذایی شما می بایست کم کربوهیدرات، همراه با چربی و پروتئین بالاتر باشد و می بایست،مصرف قندهای ساده را به حداقل برسانید.
- شما باید به هنگام صرف غذا از نوشیدن آب و مایعات دیگر را متوقف کنید.
داروها
اگر تغییر عادات غذایی باعث بهبود علائم شما نشود، پزشک برای شما داروها را تجویز خواهد کرد.
پزشکان ممکن است آکاربوز (پرانداز، پرکوز) را برای کمک به کاهش علائم سندرم دامپینگ دیررس تجویز کنند. عوارض جانبی داروی آکاربوز ممکن است شامل نفخ، اسهال و نفخ باشد.
در صورت ابتلا به سندرم دامپینگ چگونه باید عادات غذایی خود را تغییر دهم؟
اولین قدم در درمان سندرم دامپینگ، تغییر نحوه و آنچه می خورید است. بسیاری از افراد مبتلا به سندرم دامپینگ، علائم خفیفی دارند که به مرور زمان با تغییرات ساده در غذا خوردن و رژیم غذایی، می توانند آن را بهبود ببخشند.
تغییر نحوه غذا خوردن
- خوردن شش وعده غذایی کوچک در روز، به جای سه وعده غذایی بزرگتر
- حداقل تا 30 دقیقه بعد از غذا از نوشیدن مایعات خود داری کنید. نوشیدن مایعات باعث تشدید حرکت سریع مواد غذایی از معده به روده ی باریک می شود.
- پس از صرف غذا به مدت 30 دقیقه دراز بکشید.
- یکی از راه هایی که می توان از طریق آن ، از وقوع سندرم دامپینگ پیشگیری کرد دقت در انتخاب مواد غذایی مصرفی است.
خوردن پروتئین، فیبر و چربی بیشتر
خوردن کربوهیدرات کمتر و انتخاب غذاهای حاوی کربوهیدراتهای پیچیده – مانند غلات کامل، میوهها و سبزیجات – به جای غذاهای حاوی قندهای ساده – مانند آب نبات، کلوچه، نوشیدنیهای شیرین، و سایر غذاها و نوشیدنیهایی که قند مصنوعی و افزودنی دارند تا حد زیادی از وقوع سندروم دامپینگ جلوگیری می کند.اجتناب ازمصرف لبنیاتی که بعد از مصرف آن ها ، عوارض سندروم دامپینگ را نشان می دهید. حساسیت به لبنیات ، در افراد مختلف می تواند متفاوت باشد.
اشتراکها: بررسی جامع عمل لاغری و نقش آن در مدیریت و درمان چاقی کلاس 3 - دکتر یاسر کبیری زاده