آمبولی ریه بعد از جراحی

آمبولی ریه-دکتر کبیری زاده- جراح اسلیو معده در تهران

آمبولی ریه بعد از جراحی

آمبولی ریه زمانی رخ می دهد که یک لخته خون یک شریان در ریه ها را مسدود کند. اگر لخته خون در داخل ورید بدن ایجاد شود و به ریه ها برود، آمبولی ریه می تواند به عنوان عارضه عمومی پس از هر جراحی رخ دهد.

اگرچه اکثر افراد با تشخیص به موقع و  درمان بهبود می یابند، اما آمبولی ریه گاهی می تواند کشنده باشد.

در این مقاله بررسی می کنیم که آمبولی های ریوی به چه علت و چگونه پس از جراحی رخ می دهد و تا چه زمانی احتمال وقوع آن وجود دارد. ما همچنین علائم، تشخیص، درمان و پیشگیری را مورد بحث قرار می دهیم.

چرا بعد از جراحی احتمال لخته شدن خون وجود دارد؟

پس از جراحی، خطر لخته شدن خون در وریدها وجود دارد. این خطر به دلیل عدم فعالیت بدنی در حین و بعد از عمل طی دوره نقاهت است.

دوره های طولانی عدم فعالیت بدنی می تواند باعث کاهش گردش خون و خونرسانی به بافت های بدن شود که می توان احتمال لخته شدن خون را بالا ببرد. هنگامی که خون یکجا جمع می شود، احتمال تشکیل لخته بالا می رود. این خطر به ویژه پس از جراحی های بزرگ روی شکم، لگن یا پاها زیاد است. اما همین میزان احتمالی تشکیل لخته به دلیل برش های کوچک و نقاهت کوتاه بعد از انجام جراحی لاپاروسکوپیک (مثلا جراحی چاقی) پایین تر است.

خطر ابتلا به آمبولی ریه بین افراد با زمینه های پزشکی متفاوت متنوع است و تا حدی به سایر عوامل خطری که دارند بستگی دارد.

به طور کلی، آمبولی ریه سومین علت شایع مرگ و میر ناشی از بیماری های قلبی عروقی در سراسر جهان پس از سکته مغزی و حمله قلبی است. بر اساس گزارش انجمن ریه آمریکا، آمبولی ریه هر سال حدود ۱ نفر از هر ۱۰۰۰ نفر را در ایالات متحده تحت تاثیر قرار می دهد. با این حال، با تشخیص و درمان سریع، افراد بهبود می یابند.

آمبولی چه مدت بعد از جراحی ممکن است رخ دهد؟

متخصصان به طور کلی، خطر ابتلا به آمبولی ریه بعد از عمل را در پنج هفته اول پس از جراحی، در بالاترین میزان خود می دانند. یک مطالعه در سال ۲۰۱۹ نشان داد که این خطر بین ۱ تا ۶ هفته پس از هر عمل جراحی بیشترین میزان را دارد.

این مطالعه شامل بیش از ۶۰۰۰۰ بزرگسال میانسال از پایگاه داده بیماران فرانسوی بود. برای بسیاری از انواع جراحی، خطر ابتلا به آمبولی ریه در مجموع به مدت ۸ هفته به نسبت بالا بود. پس از ۱۲ هفته، محققان هیچ خطر قابل توجهی پیدا نکردند. البته احتمال اتفاق افتادن این عارضه پایین است و از طریق راهکار هایی که در ادامه ی مطلب به آن خواهیم پرداخت قابل دیشگیری می باشد.

علائم آمبولی ریه

علائم آمبولی ریه بسته به اندازه لخته ی تشکیل شده می تواند متفاوت باشد. این علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:

♦تنگی نفس
♦تنفس سریع و پی در پی
♦درد قفسه سینه که در هنگام فعالیت بدتر می شود یا شبیه حمله قلبی است
♦احساس درد در بازو، شانه، گردن یا فک

♦سرفه همراه با خلط خونی
♦درد، تورم، تغییر رنگ یا حساسیت در ساق یا بازو
♦سرگیجه یا سبکی سر؛
♦پوست رنگ پریده مرطوب
♦تعریق بیش از حد

آمبولی ریه

فرد برخی از علائم بالا را تجربه می کند، و همه آنها را در ابتدا تجربه نمی کند.

آمبولی ریه می تواند تهدید کننده زندگی باشد. اگر کسی هر یک از علائم آمبولی ریه را تجربه کرد، باید فوراً با پزشک تماس بگیرد.

تشخیص آمبولی ریه

پزشکان از چند روش برای تشخیص آمبولی ریه استفاده می کنند: بررسی تاریخچه پزشکی، معاینه فیزیکی و تصویربرداری پزشکی و آزمایش خون.

اسلیو معده، عوارض، مزایا، نتایج

معاینه بدنی

در طول معاینه فیزیکی، پزشک به دنبال هرگونه نواحی متورم یا تغییر رنگ بر روی بازوها یا پاها خواهد بود. طی معاینه پزشک به صدای ضربان قلب و تنفس گوش می دهد و فشار خون فرد مورد سنجش قرار می گیرد.

آزمایشات خون

در صورتی که علائم آمبولی در فرد وجود داشته باشد، جراح، آزمایش خون D-dimer را تجویز می کند. D-dimer ماده ای است که هنگام حل شدن لخته خون در جریان خون یافت می شود. سطوح بالا می تواند نشان دهنده لخته شدن خون یا به اصطلاح DVT باشد.

تصویربرداری پزشکی

آزمایش‌های تصویربرداری که ممکن است پزشک شما توصیه کند شامل موارد زیر است:

توموگرافی کامپیوتری و آنژیوگرافی ریه (CTPA)، که روش اولیه برای تشخیص آمبولی ریه است.
پرفیوژن ریوی (V/Q)، که از اسکن اشعه ایکس برای نشان دادن جریان هوا و خون در ریه ها استفاده می کند.
سونوگرافی برای اندازه گیری جریان خون

الکتروکاردیوگرام، که فعالیت قلب را با استفاده از الکترودهای متصل به قفسه سینه ثبت می کند.
پزشکان ممکن است از MRI پاها یا ریه ها برای زنان باردار استفاده کنند. انتخاب روش تشخیصی با توجه به شرایط بیمار توسط پزشک متخصص انجام می شود.

درمان

پس از تشخیص آمبولی ریه در فرد، درمان باید بلافاصله شروع شود.

برای درمان  اولیه، لخته موجود را حل نمی کند. در عوض، پزشکان لخته را تحت نظر دارند تا مطمئن شوند که بدن به تنهایی آن را تجزیه می کند و داروهایی را نیز برای جلوگیری از تشکیل لخته های جدید تجویز می کند.

افراد ممکن است نیاز به مصرف این داروها برای دوره های طولانی داشته باشند، معمولاً حداقل برای ۳ ماه.

درمان معمولا شامل موارد زیر می باشد:

داروهای ضد انعقاد: این داروها رایج ترین درمان آمبولی ریه هستند.

این دارو ها با رقیق کردن خون از تشکیل لخته های جدید جلوگیری می کند. به عنوان مثال می توان به وارفارین (کومادین)، فونداپارینکس (آریکسترا)، هپارین و هپارین های با وزن مولکولی کم، مانند انوکساپارین اشاره کرد.
اگر آمبولی ریه علائم شدیدی مانند فشار خون پایین ایجاد کند، پزشک ممکن است داروهای ضد انعقادی را توصیه کند که می توانند لخته را حل کنند. با این حال، اگرچه این داروها می توانند لخته را بشکنند، اما به دلیل تداخل هایی که ممکن است در انعقاد خون ایجاد کنند، در صورت تجویز بیجا می توانند باعث خونریزی شدید نیز شوند.

جراحی: اگر بدن لخته خون را حل نکند، پزشکان ممکن است آن را با جراحی با وارد کردن یک کاتتر در رگ خونی برای شکستن لخته، و خارج کردن آن اقدام کنند.

سایر عوامل خطر

استراحت در رختخواب پس از جراحی خطر ابتلا به آمبولی ریه را افزایش می دهد، اما عوامل خطر دیگری نیز وجود دارد که می تواند باعث افزایش احتمال آمبولی شود. این عوامل شامل:

سفرهای طولانی:

نشستن در ماشین یا هواپیما برای ساعات طولانی می تواند جریان خون در پاها را کند کرده و منجر به لخته شدن خون شود. دکتر کبیری زاده متخصص جراحی چاقی و لاپاروسکوپی پیشرفته ساز و کار و توصیه های ویژه ای برای افرادی که از شهرستان ها به تهران برای انجام اعمال جراحی مراجعه می کنند در نظر می گیرد تا این احتمال این عارضه وجود نداشته باشد.

وزن بدن:

اضافه وزن خطر ابتلا به آمبولی ریه را افزایش می دهد، به ویژه در زنانی که فشار خون بالا دارند یا سیگار می کشند.

سیگار کشیدن:

دود تنباکو پوشش رگ‌های خونی را باریک کرده و به آن آسیب می‌رساند و احتمال لخته شدن خون را افزایش می‌دهد. قرار گرفتن در معرض دود سیگار نیز می تواند این تأثیر را داشته باشد.

چاقی و سرطان: آشنایی با رابطه میان اضافه وزن و خطر ابتلا به سرطان و جراحی چاقی!


داروهای هورمونی:

قرص های ضد بارداری و داروهای جایگزین هورمونی که دارای استروژن بالایی هستند می توانند فاکتورهای لخته شدن خون را افزایش دهند. به همین دلیل به افرادی که قصد انجام جراحی را دارند هشدار داده می شود که حداقل ۴ هفته قبل از جراحی از مصرف این داروها خودداری کنند.

بیماری قلبی:

این اصطلاح به شرایط مختلفی اطلاق می شود که بر قلب تأثیر می گذارد، از جمله نارسایی قلبی، فیبریلاسیون دهلیزی و حملات قلبی.

سرطان:

برخی از انواع سرطان از جمله سرطان لوزالمعده، تخمدان و ریه احتمال لخته شدن خون را افزایش می دهند.

بارداری:

اگر جنین روی وریدهای لگن فشار بیاورد، در دوران بارداری لخته می‌تواند ایجاد شود، زیرا این موضوع جریان خون در پاها را کند می‌کند.

ژنتیک:

معمولاً افراد ممکن است شرایط ژنتیکی داشته باشند که بر نحوه تشکیل لخته های خون تأثیر می گذارد و احتمال ایجاد آمبولی ریه را افزایش می دهد. اگرچه  وقوع این موضوع بسیار نادر است، اما اگر آمبولی ناشی از حباب های هوا، بافت تومور یا چربی از مغز استخوان بازو یا پای شکسته باشد، آمبولی ریه نیز ممکن است رخ دهد.

پیشگیری از آمبولی

پس از جراحی های بزرگ، خطر ابتلا به آمبولی ریه به دلیل بی حرکت بودن فرد وجود دارد. زیرا افراد اغلب قادر به حرکت نیستند. با این حال، تا زمانی که فرد بهبود یابد، راه هایی برای کاهش خطر وجود دارد.

این راه ها شامل:

بالا بردن پاها: هنگام دراز کشیدن، افراد می توانند با قرار دادن کتاب یا اشیاء دیگر در زیر مچ پاهای خود، آن ها را بالا بیاورند.

پوشیدن جوراب‌های آمبولی: جوراب‌های آمبولی به خاطر حالت کشسان قوی خود به پاها فشار وارد می کنند و از تجمع خون در داخل آن‌ها جلوگیری می‌کنند. دکتر کبیری زاده جراح چاقی و لاپاروسکوپی پیشرفته، به بیماران خود برای پوشیدن جوراب ضد آمبولی برای ۱۰ الی ۱۲ روز بعد از عمل جراحی توصیه می کند.

در اولین فرصت حرکت کردن را شروع کنید:
با توجه به نوع عمل، جراح از شما می خواهد تا مدتی بعد از عمل راه رفتن را برای پیشگیری از آمبولی شروع کنید. برای مثال افرادی که تحت جراحی چاقی قرار می گیرند، فردای عمل می توانند راه رفتن را شروع کنند. افراد می توانند با حرکات کوچک مانند خم کردن و صاف کردن پاها شروع کنند. این حرکت از تجمع خون در پاها جلوگیری می کند.
اگر فردی در معرض خطر ابتلا به آمبولی ریه باشد، پزشک ممکن است برای احتیاط مصرف داروهای ضد انعقاد را پس از جراحی پیشنهاد دهد. از آن جایی که احتمال آمبولی ریه با اضافه وزن بالای افراد بالا می رود، دکتر کبیری زاده قبل و ۵ نوبت (روزانه) بعد از عمل جراحی چاقی، برای بیماران خود آمپول زیرپوستی انوکساپارین را تجویز می کند.

درباره نشتی معده بعد از اسلیو معده بدانید!

اصلاح سبک زندگی و تغذیه

قبل یا بعد از جراحی، افراد می توانند با ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی و شیوه زندگی، خطر ابتلا به آمبولی ریه را کاهش دهند، مانند:

سیگار نکشیدن از چهار هفته قبل از عمل !
کاهش وزن :برای داشتن قلب سالم از یک رژیم غذایی متعادل استفاده کنید.

آمبولی ریه زمانی رخ می دهد که یک لخته خون یک شریان در ریه ها را مسدود کند. خطر ابتلا به آمبولی ریه پس از جراحی در ۶-۱ هفته اول به ویژه اگر فرد بی حرکت باشد، بالاترین میزان را دارد.

مصرف داروهای ضد انعقاد، استفاده از دستگاه های تحت فشار و افزایش تدریجی تحرک می تواند خطر را کاهش دهد. هر کسی که نگران خطر ابتلا به آمبولی ریه پس از جراحی است، می تواند با پزشک خود صحبت کند.

منابع:

آمبولی در ویکی پدیا

 

مشاوره تلفنی