پرخوری عصبی چیست؟ استرس چه نقشی بر افزایش اضافه وزن دارد؟
افزایش هورمون استرس میتواند باعث افزایش وزن شود. هورمون کورتیزول که در شرایط استرس ترشح میشود، میتواند باعث افزایش شدید سطح گلوکز در خون شود. این در واقع باعث تحریک انبوه از انسولین و تبدیل گلوکز به چربی در بدن میشود. بنابراین، استرس میتواند باعث افزایش مقدار چربی و وزن در بدن شود.
استرس همچنین میتواند علت برخی از رفتارهای نامناسب و ناسالم مثل خوردن بیش از حد غذا و استفاده از الکل و مواد مخدر باشد. این رفتارها میتوانند منجر به افزایش وزن شوند.
همچنین، استرس میتواند باعث کاهش فعالیت بدنی و افزایش میزان خوردن غذا شود. این موارد هم میتوانند باعث افزایش وزن شوند.
در کل، استرس میتواند یک عامل مهم در افزایش وزن باشد. برای کاهش استرس، تمرین مداوم، خواب کافی، مدیتیشن، ماساژ و موارد دیگری که به کاهش استرس کمک میکنند، میتوانند مفید باشند. همچنین، مهار کردن رفتارهای ناسالم مثل خوردن زیاد و مصرف الکل و مواد مخدر میتواند به کاهش وزن کمک کند.
هورمون کورتیزول و استرس
هورمون کورتیزول یک هورمون استروئیدی است که توسط غده آدرنال ترشح میشود. این هورمون برای بدن بسیار حیاتی است و در تنظیم تعادل بین آب و الکترولیت، تنظیم سطح گلوکز خون، تقویت سیستم ایمنی بدن و تنظیم فشار خون نقش دارد.
در شرایط استرس، سطح هورمون کورتیزول در بدن افزایش مییابد. این افزایش هورمون کورتیزول برای بدن میتواند مفید باشد، اما در مدت طولانی ممکن است باعث اثرات منفی شود.
با افزایش هورمون کورتیزول در بدن، سطح قند خون نیز افزایش مییابد و این میتواند باعث افزایش شدید چربی در بدن شود. همچنین، افزایش هورمون کورتیزول میتواند باعث کاهش تولید هورمون رشد در بدن شود و به همین دلیل ممکن است رشد و توسعه عضلات را کاهش دهد.
علاوه بر این، افزایش هورمون کورتیزول میتواند باعث افزایش اشتها، خوردن زیاد غذا و کمبود خواب شود، که هر یک از این عوامل میتواند باعث افزایش وزن شود.
در کل، هورمون کورتیزول در بدن بسیار حیاتی است، اما باید توجه داشت که افزایش آن در شرایط استرس طولانی ممکن است باعث اثرات منفی بر روی سلامت بدن شود.
پرخوری عصبی به چه علت است؟
پرخوری عصبی یا افزایش شدید و ناگهانی نیاز به خوردن غذا به دلیل وجود استرس یا عوامل روانی دیگر است. در واقع، در شرایط استرس یا ناراحتیهای روانی، بعضی افراد ممکن است به طور طبیعی به خوردن غذا نیاز داشته باشند.
در پرخوری عصبی، معمولاً افراد به خوردن غذاهای پرکالری و با شیرینی بالا متمایل میشوند. این افراد عمدتاً در طول روز غذا خورده اند و احساس گرسنگی نمیکنند، اما همچنان نیاز به خوردن دارند.
عوامل مختلفی میتوانند باعث پرخوری عصبی شوند، از جمله استرس، اضطراب، افسردگی، عدم تعادل در سطح هورمونهای بدن، وجود عادات خوردن نامناسب، و نادیده گرفتن نیازهای فیزیولوژیکی بدن مانند خواب و استراحت کافی.
پرخوری عصبی میتواند به مشکلاتی مانند اضافه وزن، چاقی، بیماریهای قلبی و عروقی، دیابت و مشکلات گوارشی منجر شود. بنابراین، برای کنترل پرخوری عصبی میتوان از روشهای مانند تغییر روش زندگی، تغییر در عادات خوردن، مدیریت استرس و اضطراب، و مشاوره با متخصص تغذیه و روانشناس استفاده کرد.
عواملی که بهطور مستقیم یا غیرمستقیم باعث پرخوری عصبی و افزایش وزن میشوند، عبارتند از:
استرس، اضطراب و افسردگی:
در شرایط استرس و اضطراب، بعضی افراد به خوردن غذا نیاز دارند. این افراد در برابر غذاه
ای پرکالری و شیرینی بالا، بسیار حساس هستند و با خوردن این نوع غذاها، خود را به دلیل افزایش ترشح هورمون کورتیزول و قند خون، بهبود حالت میدهند. همچنین، افرادی که افسرده و بدحال هستند، ممکن است به خوردن غذاهای پرکالری و شیرینی بالا نیاز داشته باشند.
عدم تعادل در سطح هورمونهای بدن:
سطح هورمونهایی مانند لپتین و گرلین که در کنترل اشتها نقش دارند، ممکن است به دلیل عوامل مانند عدم تعادل در خواب، استرس و تحریک هورمون کورتیزول، تغییر کند. این موارد باعث میشود که افراد به طور ناخودآگاه به خوردن بیشتر و ذخیره چربی در بدن بپردازند.
وجود عادات خوردن نامناسب:
برخی افراد به دلیل داشتن عادت خوردن نامناسب، مانند خوردن غذاهای پرکالری و ناسالم، به راحتی به پرخوری عصبی و افزایش وزن دچار میشوند.
نادیده گرفتن نیازهای فیزیولوژیکی بدن:
عدم توجه به نیازهای فیزیولوژیکی بدن، مانند خواب کافی و استراحت، باعث افزایش سطح هورمون کورتیزول میشود که در نتیجه باعث افزایش اشتها و پرخوری عصبی میشود.
ارتباط استرس و اضطراب با کاهش متابولیسم بدن
در صورتی که در مواجهه با استرس و اضطراب باشیم، سطح هورمون کورتیزول در بدن بالا میرود. کورتیزول یک هورمون استرس است که برای برطرف کردن و مقابله با استرسهای مختلف در بدن ترشح میشود. این هورمون میتواند اشتها را افزایش دهد و در نتیجه باعث پرخوری عصبی و افزایش وزن شود.
همچنین، افزایش سطح هورمون کورتیزول باعث کاهش سطح سایر هورمونهای بدن مانند هورمون رشد (GH) و هورمون تستوسترون میشود که هر دو این هورمونها برای حفظ عضلات و سوخت و ساز بدن ضروری هستند. بنابراین، کاهش این هورمونها میتواند باعث کاهش سطح انرژی و تنبلی عضلات شود که باعث کاهش متابولیسم بدن و افزایش وزن میشود.
همچنین، اضطراب و افسردگی میتواند به عنوان یک موقعیت استرس زا باعث تولید هورمونهای مرتبط با استرس در بدن شود که باعث افزایش اشتها و تمایل به خوردن غذاهای غنی از چربی، شکر و کربوهیدرات میشود که همگی موادی هستند که معمولا باعث افزایش وزن میشوند.
عدم توجه به نیازهای فیزیولوژیکی بدن مانند خواب و استراحت کافی نیز میتواند باعث پرخوری عصبی و افزایش وزن شود. در صورتی که بدن به خواب و استراحت کافی نرسد، ممکن است برای تامین انرژی اضافی به خوردن بیشتری نیاز داشته باشد که باعث پرخوری عصبی و افزایش وزن میشود.
هورمونهای بدن نقش مهمی در کنترل اشتها و سیگنال دادن به مغز درباره وضعیت سیری و پرخوری دارند. افزایش سطح هورمون کورتیزول به دلیل استرس میتواند تأثیر منفی بر روی اشتها و تنظیم سیگنالهای غذایی داشته باشد. در واقع، بالا بودن سطح هورمون کورتیزول میتواند باعث افزایش سطح قند خون شود و در نتیجه با افزایش ترشح انسولین و کاهش سطح قند خون، احساس گرسنگی و پرخوری عصبی ایجاد شود.
اضطراب و افسردگی و چاقی
اضطراب و افسردگی نیز میتواند سبب پرخوری عصبی و افزایش وزن شود. در برخی موارد، ممکن است افراد به دلیل اضطراب یا افسردگی به فعالیتهای جایگزینی مانند خوردن غذا پرداخته و به همین دلیل وزن آنها افزایش پیدا کند. همچنین، تحریک هورمونهای استرس مانند کورتیزول و آدرنالین به دلیل استرس و اضطراب، میتواند باعث افزایش اشتها و ترغیب به خوردن غذاهای با کالری بالا شود.
عدم تعادل در سطح هورمونهای بدن میتواند نیز باعث پرخوری عصبی و افزایش وزن شود. مثلاً، کاهش سطح هورمون لپتین که نشان دهنده سیری و احساس سبکی در بدن است، میتواند باعث افزایش اشتها و پرخوری عصبی شود. همچنین، عدم تعادل در هورمونهایی مانند ایزوپرنالین، اینسولین، قند خون و سایر هورمونهای مرتبط با متابولیسم میتواند به اختلال در کنترل اشتها و پرخوری عصبی منجر شود.