۸ عامل اصلی چاقی و راه‌های موثر برای حفظ سلامتی و تناسب اندام
مقدمه:
سازمان جهانی بهداشت (WHO) به عنوان مهمترین نهاد جهانی در زمینه سلامت و بهداشت، آمار نگران‌کننده‌ای درباره نرخ اضافه وزن و چاقی در جوانع مختلف منتشر کرده است، که بیانگر تهدیدات جدی در رابطه با ایجاد زمینه ی ابتلا به بیماری های مرتبط با چاقی در سطح جهانی است. در این مقاله، ما به تحلیل علل اصلی چاقی پرداخته و راه‌هایی که برای پیشگیری از آن وجود دارد را معرفی خواهیم کرد.
آمارهای هشداردهنده سازمان جهانی بهداشت درباره علت چاقی:
سازمان جهانی بهداشت (WHO) به تازگی آمارهایی نگران‌کننده منتشر کرده است که نشان می‌دهد اضافه وزن و چاقی به سرعت در جهان در حال افزایش است. برخی از این آمارها عبارتند از:
۱٫ افزایش چاقی: از سال ۱۹۷۵ تاکنون، انتشار چاقی در سطح جهانی تقریباً سه برابر شده است.
۲٫ بیش از ۱.۹ میلیارد نفر: در سال ۲۰۱۶، بیش از ۱.۹ میلیارد نفر از بزرگسالان (بالای ۱۸ سال) دارای اضافه وزن بودند و بیش از ۶۵۰ میلیون نفر از این تعداد چاق بودند.
۳٫ انتشار در بین بزرگسالان: در سال ۲۰۱۶، ۳۹٪ بزرگسالان بالای ۱۸ سال اضافه وزن داشتند و ۱۳٪ از آنها چاق بودند.
۴٫ کودکان و نوجوانان: در سال ۲۰۱۹، ۳۸ میلیون کودک زیر ۵ سال اضافه وزن یا چاقی داشتند و بیش از ۳۴۰ میلیون کودک و نوجوان ۵ تا ۱۹ ساله در سال ۲۰۱۶ از اضافه وزن یا چاقی رنج می‌بردند.
اهمیت پیشگیری و درمان:
این مسئله به معنای واقعی کلمه یک چالش جهانی است که نه تنها قابل درمان است، بلکه از طریق پیشگیری نیز میتواند کنترل شود.
فهرست موضوعی:
۱٫ ۸ علت اصلی چاقی در انسان‌ها
۲٫ راه‌های درمان چاقی
۳٫ راه‌هایی برای پیشگیری از چاقی
۸ علت اصلی چاقی:
قبل از اینکه به دنبال تشخیص علل و عوامل زمینه‌ای اضافه وزن باشیم، مناسب است که ابتدا تعریف دقیق و علمی از چاقی را ارائه دهیم.
“چاقی به معنای تجمع غیرطبیعی یا بیش از حد بافت چربی در یک یا چند بخش مختلف بدن یا تجمع یکدست آن زیر پوست تعریف می‌شود که ممکن است سلامت را به خطر بی‌اندازد.”
“هر گاه مقدار محاسبه‌شده‌ی شاخص توده بدنی (BMI) فردی در بازه‌ی ۲۵ تا ۲۹.۹ باشد، او دارای اضافه وزن است، و در صورتی که این مقدار بین ۳۰ تا ۳۴.۹ باشد، او چاق محسوب می‌شود. اگر عدد بیش از ۳۵ باشد، این نشانه‌دهنده‌ی چاقی مفرط و پاتولوژیک است.”
چاقی نتیجه‌ای از ترکیب چندین عامل می‌باشد که می‌توانند باعث افزایش شاخص توده بدنی (BMI) به بالای ۳۰ شوند. سوال اینجاست که چرا باید این عوامل را شناسایی کنیم و این شناخت چگونه به ما در درمان و پیشگیری از چاقی کمک می‌کند.
جواب این سوال این است که تشخیص دقیق علت اصلی چاقی، مهمترین واژه در موفقیت در ترکیبات درمان یا پیشگیری از افزایش وزن مفرط است. به طور کلی، افرادی که به دنبال کاهش وزن و حفظ لاغری هستند، باید در ابتدا با عوامل و اساس چاق شدن خود آشنا شوند.
به عنوان مثال، اگر بدانیم که رفتارها و سبک زندگی اشخاص باعث اضافه وزن آنها شده است، می‌توانیم با ایجاد تغییرات مثبت در این عادات و سبک زندگی، به درمان اضافه وزن و چاقی آنها کمک کنیم.
همچنین، اگر علت اصلی چاقی فرد، مسائل ژنتیکی یا بیماری باشد و وزن فرد به دلیل این عوامل به شدت افزایش یافته و به آسانی قابل کنترل نباشد، ممکن است راه‌حل‌های جراحی لاغری مانند متداول‌ترین آنها مانند اسلیو معده، بایپس معده و … به عنوان راه‌حل‌های مناسب در نظر گرفته شوند.
چاقی یک عارضه ی چند عاملی است!
چاقی یک مسئله پیچیده است که از ترکیب عوامل مختلف به وجود می‌آید. در اینجا هشت عامل اصلی که به چاقی انسان‌ها می‌انجامد، مورد بررسی قرار می‌گیرد:
۱٫ تغذیه نامناسب: مصرف زیاد کالری و مواد غذایی پرکالری باعث اضافه وزن می‌شود. ترکیبی از غذاهای با انرژی زیاد و فقدان تنوع در رژیم غذایی میتواند عامل چاقی باشد.
۲٫ فعالیت بدنی کم: سبک زندگی شامل بی تحرک و عدم مشارکت در فعالیت‌های ورزشی موجب کاهش میزان سوزاندن کالری و در نتیجه افزایش وزن می‌شود.
۳٫ ژنتیک: عوامل ژنتیکی نقش مهمی در چاقی ایفا می‌کنند. اگر پدر و مادر چاق باشند، احتمال چاق شدن فرزندان آنها نیز بالا می‌رود.
۴٫ فشار روانی: استرس و اضطراب ها می‌توانند به طیفی از تغییرات در رفتار تغذیه‌ای منجر شوند و انسان‌ها را به مصرف مواد غذایی با میزان کالری بالا ترغیب کنند.
۵٫ استفاده بیش از حد از مواد غذایی با قند مصنوعی می تواند عاملی مهم در افزایش وزن افراد باشد.
۶٫ کم‌خوابی: کمبود خواب باعث افزایش هورمون‌های تحریک اشتها و زیاده روی در تغذیه افراد شود که منجر به اضافه وزن و چاقی می شود.
۷٫ بیماری‌های مزمن: برخی بیماری‌ها مانند کم کاری تیروئید یا مشکلاتی که محدودیت حرکتی برای افراد ایجاد می کنند می توانند باعث افزایش وزن شوند.
۸٫شکل و سبک زندگی: امروزه شغل، سبک زندگی و دغدغه هایی که به انسان‌ها فرصت کافی برای ورزش و دسترسی به مواد غذایی سالم را نمی‌دهند، می‌توانند به چاقی انجامند.
راه‌های درمان چاقی:
درمان چاقی یک فرآیند چالشی است که نیازمند تغییرات در رفتارهای تغذیه‌ای و ورزشی است. برخی راه‌های موثر برای درمان چاقی عبارتند از:
۱٫ مشاوره تغذیه: مشاوره با متخصص به افراد کمک می‌کند تا رژیم غذایی مناسب و تعادلی را انتخاب کنند و درک درستی نسبت به نیاز های اساسی بدن خود داشته باشند.
۲٫ فعالیت ورزشی: افزایش فعالیت بدنی و ورزش به کاهش وزن و بهبود سلامتی کمک می‌کند. به این صورت انرژی حاصل از مواد غذایی مصرف شده طی فعالیت های ورزشی صرف فرآیند عضله سازی و چربی سوزی بیشتر می شود.
۳٫ رفتار درمانی: برنامه‌های رفتار درمانی می‌توانند به افراد کمک کنند تا با عوامل روانی مرتبط با پرخوری عصبی و استرس و اضطراب که باعث ایجاد تغییرات در هورمون های مربوط به متابولیسم و اشتها می شود مقابله کنند.
۴٫ داروها: در برخی موارد، استفاده از داروها به افراد کمک می‌کند تا وزن خود را کاهش دهند. این داروها می توانند از طریق کنترل پیام عصبی گرسنگی، افزایش متابولیسم و چربی سوزی باعث کاهش وزن افراد بشود.
۵.جراحی کاهش وزن نظیر اسلیو و بای پس معده از راه های قطعی درمان چاقی در افرادی که کاندیدای مناسب آن باشند می باشد.
راه‌های پیشگیری از چاقی:
برای جلوگیری از اضافه وزن زیاد نیز می‌توان به این راه‌ها روی آورد:
۱٫ رژیم تغذیه‌ای سالم: مصرف مواد غذایی با ارزش کالری مناسب و تنوع در رژیم غذایی میتواند از افزایش وزن جلوگیری کند.
۲٫ فعالیت بدنی: حفظ یک سبک زندگی فعال و ورزش منظم میتواند به کنترل وزن و بهبود سلامتی کمک کند.
۳٫ تدابیر روانی: مدیریت استرس و اضطراب به کنترل اشتها و جلوگیری از انباشت وزن کمک می‌کند.
۴٫ آموزش به کودکان: آموزش به کودکان و نوجوانان در مورد تغذیه سالم و فعالیت بدنی از دوران کودکی میتواند از نهادینه شدن سبک تغذیه و زندگی اشتباه
در کودکان و نوجوانان جلوگیری کند.
آیا انجام جراحی چاقی یک راه حل بدون بازگشت برای درمان چاقی است؟
بله! جراحی چاقی یک راه حل برای درمان قطعی و بدون بازگشت چاقی است! انجام اسلیو و بای پس معده به روش لاپاروسکوپی و کم تهاجم باعث شده تا ریسک و خطر انجام جراحی به خاطر عدم وجود برش های گسترده و خونریزی شدید، بسیار بسیار کم تر از ابتلا به بیماری چاقی باشد.
جراحی لاغری چطوری انجام می شود؟
جراحی لاغری به روش‌های مختلفی انجام می‌شود، از جمله جراحی اسلیو (Sleeve Gastrectomy) و جراحی بایپس معده (Gastric Bypass)، که هر دو به عنوان راه‌حل‌های درمانی برای کاهش وزن در افراد مبتلا به چاقی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این دو روش تا حد زیادی موفقیت‌آمیز بوده و مزایا و معایب خود را دارند. در ادامه به توضیح این دو روش جراحی به صورت کامل می‌پردازیم و همچنین دلایلی که جراحی لاپاروسکوپی در مقایسه با روش‌های باز جراحی، مانند جراحی سنتی، دارای نقاهت و ریسک کمتری است را بررسی می‌کنیم.
۱٫ اسلیو معده (Sleeve Gastrectomy):
– روند عمل: در این جراحی، بخش بزرگی از معده برش و حذف می‌شود. این باعث کاهش حجم معده و به تبع آن، کاهش اشتها و مصرف غذا توسط بیمار می‌شود.
– مزایا: این روش کمترین مقدار جراحی و تغییر در مسیر طبیعی معده را در بر دارد. بدون تغییر در مسیر روده‌ها، میکروبیوم گوارشی سالم تر حفظ می‌شود.
– نقاهت: بیماران معمولاً پس از این جراحی به سرعت به وضعیت خود برمی‌گردند. بسته به پیشرفت هر بیمار، زمان نقاهت ممکن است متغیر باشد. معمولا به صورت میانگین نقاهت این عمل ۳ روز می باشد.
۲٫ بایپس معده (Gastric Bypass):
– روند عمل: در این جراحی، بخش کوچکی از معده ایجاد می‌شود و به روده کوچک متصل می‌شود. این باعث می‌شود که مصرف غذا کمتری صورت گیرد و اجتناب از بعضی نوع‌های غذاها ضروری شود.
– مزایا: این روش معمولاً به نتایج قوی‌تری در کاهش وزن و کنترل بیماری‌های مزمن، مانند دیابت نوع ۲، منجر می‌شود.
– نقاهت: بیماران بایپس معده به مدت طولانی‌تری نیاز به نقاهت دارند و باید دقت ویژه‌تری به مصرف مکمل‌های ویتامینی و معدنی داشته باشند.
جراحی لاپاروسکوپی و مزایا:
جراحی لاپاروسکوپی، یک روش جراحی مینیمالیستی است که از لاپاروسکوپ ها به عنوان ابزار اصلی استفاده می‌کند. این روش دارای مزایا زیادی است:
– جراحی لاپاروسکوپی: از آنجایی که برش‌های کوچکی بر روی بدن بیمار ایجاد می‌شود و تجهیزات لاپاروسکوپی از طریق این برش‌ها (۳ و ۵ سانتی) وارد می‌شوند، این جراحی به عنوان جراحی لاپاروسکوپی شناخته می‌شود. این موضوع باعث کاهش علائم پس از جراحی و بهبود سریع‌تر بیمار می‌شود.
– ریسک کمتر و نقاهت کوتاهتر: از آنجایی که برش‌ها کوچک‌تر است و بدون نیاز به برش بزرگ در شکم انجام می‌شود، خطرات و علائم مربوط به عمل جراحی کمتری دارد. بنابراین، نقاهت نیز کوتاهتر خواهد بود.
به طور کلی، جراحی لاپاروسکوپی یک روش پیشرفته و موثر در درمان چاقی است که به عنوان یک راه‌حل درمانی قطعی و با ریسک کمتر نسبت به روش‌های باز جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرد. اما انتخاب بهترین روش بایستی با پزشک متخصص و بر اساس شرایط و نیازهای فرد مشخص شود.
خلاصه:
اضافه وزن یک چالش جهانی در زمینه سلامت است که نه تنها به مشکلات جسمی بلکه به مشکلات روانی نیز منجر می‌شود. با توجه به آمارهای نگران‌کننده از انتشار چاقی در جهان، پیشگیری و مدیریت آن از اهمیت بسیاری برخوردار است. این مقاله به بررسی علل، درمان‌ها و راه‌های پیشگیری از چاقی پرداخته و سعی دارد افراد را به انتخاب راه‌های سالم برای حفظ وزن و سلامتی شان تشویق کند.
